Osman Müftüoğlu’ndan ömrü uzatan gıdalar rehberi
Hürriyet muharriri Prof. Dr. Osman Müftüoğlu bugünkü yazısında ömrü uzatan besinleri yazdı. Müftüoğlu, uzun ve sağlıklı yaşamanın sırlarını yazısında şöyle anlattı:
Önce şu kıymetli niyetimi sizinle paylaşayım: Uzun ömür besinlerini öğrenme konusundaki merakınızı hürmetle karşılıyorum. Lakin gelin bu mevzuya da öncelikle şu niyetimi paylaşarak girelim…
Oysa tanınan kültür biz bilim insanlarının “ne yaptıklarından, neleri söyleyip, neleri yazdıklarından ve de neleri önerdiklerinden, elde ettikleri sonuçlardan emin olduklarını düşünür” ve de her daim söyledikleri her şey için emniyetli fikir önderleri olduklarından hiç kuşku duymaz. Halbuki gerçek her vakit için bilimin de gereği olarak pek bu türlü değildir. Bir defa ve her şeyden evvel bilim insanlarının kendileri de zati ve her daim kuşkucudur, buldukları sonuçlardan asla ve kat’a yüzde 100 emin değillerdir.
Zaten bu nedenle de onlar sayesinde eski bilgilerin üstü çizilmekte, bilgilerimiz sık sık yenilenmekte, o sayede de hayatımız giderek daha da güzelleşmektedir. Bu gerçek “uzun ömür çeşmesinden yanlışsız besinleri seçerek su içmek isteyenler” için de geçerlidir. Çünkü ve her şeyden evvel “Niçin ve neden yaşlanırız?” sorusunun cevabı bile her 10 yılda bir neredeyse yarı yarıya değişmektedir. Önemli bir “UZUN ÖMÜR DEVRİMİ” yaşadığımız şu günlerde çok istek ettiğinizi bilsem de net, açık ve değişmez bir “UZUN ÖMÜR BESİNLERİ LİSTESİ” verebilmem -üzülerek belirteyim ki- maalesef mümkün değildir. Lakin yeniden de sizden gelen ağır talepleri dikkate alarak kolay, anlaşılabilir ve uygulanabilir bir “tavsiye listesi” oluşturmaya çalışacağım. Hazırsanız buyurun…
TAVSİYE BİR
ATALARINIZIN YEDİKLERİNİ YİYİN
Yaşadığınız coğrafyaya, genetik mirasınıza, kültürünüze ve geleneklerinize uygun gerçek ve tam besinlere öncelik verin. Mesela Rizeliyseniz mangoyu değil fındığı ve çayı, Gemlik ya da Ayvalıklıysanız Hindistan cevizi yağını ve ananası değil, zeytinyağını ve inciri tercih ediniz. Bu tavsiyem natürel ki katiyen büyükanne ve büyükbabalarınız üzere yemeniz içmeniz gerektiği manasına da gelmez. Ufak, mantıklı, süreksiz değişiklikler her vakit yapabilirsiniz. Ayrıyeten onların yaptıkları kanıtlanmış kusurları da tekrarlamak zorunda değilsiniz. Lakin genel prensip şudur: GENLERİNİZ YEDİKLERİNİZLE KONUŞUR. Bu “epigenetik yasası”nın değişmez kuralıdır. İnsan bedeni milyarlarca yıllık bir değişimin/evrimin sonucunda yiyip içtikleriyle de konuşarak/etkileşerek farklılaşarak bugünlere ulaşmıştır. Bu değişimler o insanların genotipine uygun olmayan besinlerin devreden çıkarılıp filtrelenmesine yardımcı olmuş, uygun ve yararlı yeni gıdalarınsa baş tacı edilmesine yol açmıştır. “Zeytinin, narın, incirin” yaşadığımız coğrafyada baş tacı edilmesinin sebebi biraz da bundandır.
TAVSİYE İKİ
GÜNDE 2 SEFER ANA VE 1 KERE ORTA ÖĞÜNLE BESLENİN
Özellikle yetişkin biriyseniz, hele bir de beden yükünüz ve bel etrafınızı olağan sonlar içerisinde tutmakta zorlanıyorsanız sizin için en uygun olanı günde 2 kere ana öğün tüketmek ortaya bir de şayet muhtaçlık duyarsanız “besleyici, düşük kalorili ve asgarî şekerli bir atıştırmalık” eklemelisiniz. Kilonuz yahut kas kütleniz düşükse yahut kilo kaybınız varsa, hele bir de düşkün ve biraz da yaşlıysanız “günde 3 ana öğün + 1 orta öğün” formülünü de tercih etmenizi öneririm.
TAVSİYE ÜÇ
ZAMAN KISITLI YEMEYİ DENEYİN
Eğer 2 ana öğün ve 1 orta öğün ile yetinen biriyseniz ana öğünleriniz ve atıştırmalıklarınızı her gün azamî 10-12 saatlik bir vakit aralığıyla sınırlamaya çalışın. 10 saat ya da daha az vakit aralıklarıyla yemek kilo kaybını sağlama ve kiloyu dengeleme bakımından daha yararlı bir alışkanlık olabilir. Ne var ki sürdürülmesi biraz zordur ve ayrıyeten safrataşı gelişimi ve kalp hastalığı üzere sorunları tetikleyebilir.
TAVSİYE DÖRT
‘2B’Yİ DENEYİN
“B”itki ve “B”alık bazlı beslenme sıhhat için en uygunudur. Prensibiniz genelde kaliteli bitkisel proteinler ile hayvansal proteinleri bitki yoğunluklu besinlerle (sebze, meyve, bakliyat, tam tahıl…) birleştirmek olsun. Sofralarınızı bu formda zenginleştirin ve çeşitlendirin. Bilhassa 60 yaş üzeriyseniz beslenme planınıza yumurta, yoğurt, peynir eklemeyi de unutmayın lakin bitkisel proteinlere de (bakliyat, yağlı tohumlar, çekirdekler…) yer açın. Bitkisel besinlerle kazandığınız proteinler hayvansal besinlerden kazandıklarınızdan daha fazla olsun. Yaşınız ilerledikçe daha az yemeyi de unutmayın. Kalori kısıtlaması ömür uzatan bir beslenme yaklaşımıdır.
TAVSİYE BEŞ
KÖTÜ YAĞLARI VE ŞEKERİ EN AZA İNDİRİN
Mümkün olduğu kadar zeytinyağı ve makul ölçüde -daha az miktarda- tereyağı ile beslenin. Beslenme planınız zeytinyağı, badem, fındık ve ceviz ile yağlı balıklarda bulunan sağlıklı doymamış yağlar açısından güçlü olsun. Hidrojenize ve transyağlardan varlıklı, doymuş yağ bombası “MARGARİNLER”i alışveriş sepetlerinize de mutfağınıza da sokmayın. Kırmızı eti mümkün olduğu ölçüde sınırlayın. İşlenmiş kırmızı etlere elinizi bile sürmeyin. Ayrıyeten bağırsağa ulaştıklarında kolaylıkla şekere dönüşen “beyaz ekmek, pirinç, meyve suları ve gibisi gıdaları” da minimumda tutmaya uğraş edin.
Bu ana prensiplerin işinize yarayacağından hiç kuşkunuz olmasın.
patronlardunyasi.com
