Kira

Sitelerde yangın güvenlik önlemlerinin alınması ile ilgili çalışmalar hızlandı. İdare şuralarında eksiklikler belirlenirken, masrafların kim tarafından karşılanacağı tartışma konusu oluyor. Hukukçular olağan kurallarda demirbaş olarak kabul edilen teçhizatların konut sahibi tarafından karşılanması gerektiğini söylerken, kira kontratlarındaki hususlar ise durumu bilakis çevirebiliyor.

Yüzde 25 hududunun kaldırılması ve Suriyelilerin dönmeye başlamasıyla kiralık mesken bulma sorunu bitti. Kiralık konut stokunda son bir yılda yüzde 40’lık artış yaşanırken, bollaşan konutlarla birlikte kiralama müddetleri de 3 aya çıktı.

Prof. Dr. Süleyman Dirvana Türk yatçılığının en kıymetli isimlerinden biriydi. İstanbul’daki yalısını 25 yıl evvel Ali Karacan’a kiraya verdikten sonra Marmaris’in Bozburun beldesine yerleşti. Süleyman Dirvana’nın 2010 yılındaki vefatının akabinde eşi Zeynep Dirvana İstanbul’a dönmek istediyse de yalıdaki kiracısını bir türlü tahliye edemedi, davalar peş peşe geldi. Zeynep Dirvana, “Beni kanser etti” dediği sürecin sonunda yalısını geri alabildi. Zeynep Dirvana’nın gayretinden geriye, yalının rıhtımında çektirdiği zafer pozu kaldı. 

Cemiyet hayatının tanınmış isimlerinden Zeynep Dirvana, İstanbul Kanlıca’da bulunan aile konutu Dirvana Yalısı’nda oturan ve 9 yıl boyunca kira ödemeyen iş insanı Ali Karacan’ı sonunda tahliye ettirdi. Lakin tahliye süreci de Zeynep Dirvana için kolay olmadı. Çünkü kiracı Karacan yalıdan çıkarken aracını girişi kapatacak formda park etmişti. Araba çekilip kapı açılamayınca icralı tahliye deniz yoluyla gerçekleştirildi. 

Yüzde 25 artırım hududuna takılan ve kiraya enflasyon oranında artış yapamayan kimi konut sahipleri için 5 yıl zarurî bekleme mühleti doluyor. 2020’de kira kontratı yapanlar bu yıl, 2021’de kontrat yapanlar ise 2026’da ‘kira tespit davası’ açabilecek.

ABD’nin Los Angeles kentindeki yangın afeti on binlerce insanın hayatını derinden etkiledi. 12 binden fazla yapı hasar gördü yahut kullanılmaz hale gelirken on binlerce insan yerinden oldu. Bu krizi fırsata çevirenler tekrar ortaya çıktı. Konut sahipleri kiraları yasa dışı formda artırdı. 

Konut fiyatları ve kira­larda bilhassa son üç yılda yaşanan baş dön­dürücü artışlar Türkiye’yi her iki alanda da açık farkla OECD birincisi yaptı. Türkiye, her iki alandaki fahiş artış hasebiyle dünya ile ayrıştı.

Aralık ayı enflasyon dataları üzerinden yapılan hesaplamaya nazaran Ocak ayı için konut ve işyeri kiralarında uygulanabilecek tavan artırım oranı aşikâr oldu.

İstanbul’da bir doktor, Ataşehir’deki lüks bir rezidanstan hazır kiracısıyla birlikte daire satın aldı ve bir yıl sonra kirada oturduğu konuttan çıkarılması nedeniyle satın aldığı konuta geçmek istedi. Bu etapta mesken sahibi doktor, Türkiye’nin kronik sorunlarından biri haline gelen “kiracının çıkmaması” durumuyla karşılaştı ve mahkemenin yolunu tuttu. Mahkemenin tahliye kararı da 80 bin lira kiralar ödenen sitede 8 bin liraya oturan kiracının o konuttan çıkmasına yetmedi. Olayın en enteresan istikameti ise bu kiracının, insanları mesken sahibi yapan Türkiye’nin önde gelen şirketlerinden Katılımevim’in genel müdürü olması…

Pandemiyle birlikte yükselen kiralardaki arış durulmadı. Borçlar Kanunu’na 2022’de eklenen bir unsurla iki yıldır uygulanan ve bu yıl 1 Temmuz’da yürürlükten kaldırılan yüzde 25 kira artırım sonuna karşın, konut kiralarındaki sert yükselişin sürat kesmediği belirlendi.