Türkiye’de enerjideki birleşme ve satın alma işlemlerinde ivme kaybı sürüyor
PwC Türkiye, Türkiye güç dalındaki birleşme ve satın alma süreçlerindeki ivme kaybının devam ettiğini bir raporla ortaya koydu. PwC Türkiye Şirket Birleşme ve Satın Alma İşlemleri Lideri Engin Alioğlu “Son yıllarda bilhassa yenilenebilir güç piyasasıyla ilgilenen yatırımcı profilinde kıymetli değişiklikler görüyoruz. ‘Vizyon’ sahibi herkesin bu kesime atak ettiği devirler geride kaldı. Artık daha güzel planlanmış stratejilerle yatay ve dikey entegrasyonunun ön plana çıktığı bu olgunluk devrinde birleşme ve satın alma süreçlerinin bölüme birinci girişten daha çok mevcut portföyleri büyütmek emeliyle gerçekleştiğini gözlemliyoruz” dedi.
Türkiye güç piyasası ise global toparlanma eğiliminin tersine bir seyir izleyerek 2023’teki ivme kaybının akabinde 2024’te keskin bir düşüşe sahne oldu ve kamuya açıklanan 30 adet birleşme ve satın alma sürecinin toplam varsayımı bedeli, 2023 yılında ulaşılan 1,8 milyar ABD dolarına kıyasla yüzde 44’lük bir düşüş kaydederek 1 milyar ABD dolarında kaldı. Ortalama muahede bedeli de yüzde 47 azalarak 33 milyon ABD doları olarak gerçekleşti.
HALKA ARZI TERCİH EDİYORLAR
Raporda, makroekonomik belirsizlikler, çabucak hemen hiçbir segmentte yüksek kıymetli ve cazip satın alma fırsatlarının bulunmaması, süregelen finansman badireleri, halka arzların finansman için daha fazla tercih edilir hale gelmesi ve giderek daha çok sayıda sanayi şirketinin kendi güç üretim tesisine yatırım yapması bu zayıf performansın sebepleri ortasında belirtildi.
Buna ilaveten, 2023’teki ağır yabancı yatırımcı ilgisinin tam bilakis 2024’te tüm süreçlerin tamamı yerli oyuncular ortasında gerçekleşti.
DOĞALGAZ DAĞITIM BİRİNCİ SIRADA
Enerji altyapı bölümündeki süreçler ortasında doğalgaz dağıtım piyasasındaki satışlar birinci sırayı aldı. Raporda, Türkiye’nin toplam elektrik tüketiminin Ocak-Kasım 2024 devrinde bir evvelki yıla nazaran yüzde 5 arttığı belirtilerek, toplam üretim kapasitesinin yüzde 7 artışla 115 GW’a ulaştı. Enflasyonist baskıların sürdüğü 2024 yılında düzenlemeye tabi elektrik tarifelerindeki artışların konut, ticari ve endüstriyel müşteriler için yüzde 20-38 ortasında değiştiği de vurgulandı.
Önceki yıllarda, güç altyapı dalı sınıflaması içinde yenilenebilir güç piyasasındaki birleşme ve satın alma süreçlerinin varsayımı toplam bedeli başka segmentleri geride bırakırken, 2024’te liderlik doğalgaz dağıtım segmentine geçti.
Bu segmentte gerçekleşen altı adet sürecin kimilerinde BOTAŞ’a olan borçları ve müşteri hizmetlerindeki önemli problemler sebebiyle kayyuma devredilmiş olan şirketler el değiştirirken, geri kalan satışların temel sebebi stratejik önceliklerde yaşanan değişiklikler olarak açıklandı.
Satışların geri kalanında 21 yenilenebilir güç şirketi (RES+GES+HES+ çöpgazı + biyogaz santralleri) ve bir atık idaresi şirketi el değiştirdi.
Petrol kesiminde durağan bir yıl yaşandı.
Özellikle akaryakıt dağıtım segmentinde 2023 yılında gerçekleşen yüksek pahalı satış süreçlerinin akabinde, petrol arama & üretim ve akaryakıt dağıtımda 2024’te sadece iki süreç kamuoyuyla paylaşıldı. Her ikisinde de süreç bedeli açıklanmadı.
2025’TE ÖZELLEŞTİRMELER İZLENECEK
Raporda 2025 ve sonrasında birleşme ve satın alma süreçlerini etkileyebilecek kimi gelişmelere de yer verildi:
-Makroekonomik gelişmeler: 2023’ten bu yana müspet istikamette kıymetli değişikliklere sahne olan makroekonomi siyasetlerinin sonuçları şimdi güç piyasasına tam olarak yansımazken, faiz indirimlerinin finansmana mümkün tesirlerini ve süreçlerde genel bir toparlanmayı görmek için de hala vakte muhtaçlık var.
-Enerji Dönüşümü – Yenilenebilir Güç 2035 Planı: 2024’te Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından açıklanan bu yol haritası çerçevesinde paylaşılan yeni kapasite amaçları ve bu yatırımları kolaylaştıracak düzenlemeler, bu projeleri yürütecek şirketleri cazip birer birleşme ve satın alma gayesi haline getirebilir.
-HIT-30 Teşvik Programı: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından açıklanan bu program kapsamındaki teşviklerden faydalanacak olan yeşil güç ve mobilite teknoloji şirketlerinin de birleşme ve satın alma amacı haline gelmesi bekleniyor.
-Halka arzlar: Bilhassa elektrik üretim piyasasında, varlıkların satışına alternatif bir finansman tekniği olarak son birkaç yılda öne çıkan halka arzlarının 2025’te de devam edeceği kestirim ediliyor.
-Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) düzenlemesinde yapılan değişiklikler: 7 Kasım 2024 tarihli EPDK kararına nazaran, 1 Şubat 2024’ten itibaren yıllık elektrik tüketimi 5.000 kWh’in üzerine çıkan mesken aboneleri ile yıllık tüketimi 15.000 kWh’in üzerine çıkan sanayi ve ticarethane abonelerinin faturaları SKTT üzerinden düzenlenecek. Bir öbür deyişle, bu aboneler bir yandan kendi tedarikçilerini seçme opsiyonuna kavuşurken bir yandan ucuz tarife kapsamından çıkarılmış olacaklar. Bilhassa mesken abonelerinde tedarikçi seçme şuurunun gelişmesi vakit alacağından, bu düzenleme kelam konusu abonelere halihazırda satış yapan elektrik perakende satış şirketlerinin finansallarını olumlu tarafta etkileyecek. Daha küçük ölçekli rakip tedarik şirketleri ise yeni sanayi ve ticarethane aboneleri ile portföylerini büyütme fırsatına erişecekler. Bu bağlamda elektrik tedariği yapan tüm şirketler birleşme ve satın alma amacı haline gelebilir. Buna ilaveten, piyasanın çatı tipi güneş güç sistemleri ile güç verimliliği ve dijital güç idare sistemleri sağlayıcıları için de cazip hale geleceği beklenmektedir.
-Akaryakıt dağıtım piyasasındaki yine yapılanmanın sürmesi: 2024’teki sakinlikten sonra, 2025’te açıklanması beklenen kimi satın alma süreçleri olduğu biliniyor. Toplam 36 oyuncudan en büyük onunun piyasanın %70’inden fazlasına hakim olduğu bu kalabalık ortamda potansiyel alıcı ilgisinin bilhassa orta büyüklükte ve finansman ıstırabı çeken şirketlere ağırlaşacağı kestirim ediliyor.
-Özelleştirmeler: Özelleştirme Yönetimi websitesinden alınan bilgiye nazaran halihazırda özelleştirilmesi planlanan 13 adet hidroelektrik santrali ve bir adet kömür santrali bulunuyor.
patronlardunyasi.com
