TCMB: Türkiye’nin AB pazarındaki payı son dönemde belirgin şekilde artıyor
TCMB’de Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdür Yardımcısı Altan Aldan ve Uzman Yardımcısı Didem Yazıcı tarafından hazırlanan “Türkiye’nin AB’ye İhracatında Talep Şartları ve Pazar Hissesi Gelişmelerinin Etkisi” başlıklı tahlil, TCMB’nin blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yayımlandı.
DIŞ TALEP EVVELKİ YILIN BİREBİR PERİYODUNA NAZARAN ARTIŞ GÖSTERDİ
Analizde, dış talebin, global ölçekteki mali sıkılaşmanın da tesiriyle 2023 yılında ivme kaybettiği ve ihracat artışını sınırladığı lakin 2024 yılının birinci 8 ayında Türkiye’nin ihracatının bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 3,9 artarak 170,8 milyar dolara yükseldiği vurgulandı.
Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı olan AB özelinde, ihracattaki değişimde dış talep şartlarının ve pazar hissesi gelişmelerinin katkılarının Eurostat tarafından yayımlanan aylık dış ticaret bilgileri ile sektörel bazda incelendiği tahlilde, “AB’nin toplam ithalatı 2023 yılı başından itibaren düşüş eğilimi gösteriyor. 2023’ün ocak ayında 252 milyar avro olan aylık ortalama ithalat 2024 yılı ağustos ayında 201 milyar avro seviyesine geriledi. AB pazarındaki olumsuz talep şartlarına karşın Türkiye’nin birebir periyotta AB’ye olan ihracatı aylık ortalama 8,7 milyar dolardan 8,9 milyar dolar düzeyine çıktı.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Analizde, Türkiye’nin AB’ye ihracatındaki son devir gelişmelerin, pazar hissesi açısından manalı bir gelişime işaret ettiği aktarılarak, “Ocak-ağustos periyotları baz alındığında, Türkiye’nin AB ithalatındaki hissesi son yıllarda artarak 2024 yılında yüzde 4,1 ile tarihi tepesine çıktı.” sözleri kullanıldı.
İhracat artışının makul bir bölümden kaynaklanmasının, süreklilik açısından risk ögesi olabildiği vurgulanan tahlilde, bu nedenle AB’ye ihracat artışı ile pazar hissesi kazanımının sektörel yayılımının tespitinin, ihracat dinamiklerini anlamak ve gelecek periyottaki ihracat performansını öngörebilmek açısından kıymetli olduğu belirtildi.
TÜRKİYE’NİN AB PAZARINDAKİ HİSSESİ SON DEVİRDE BESBELLİ FORMDA ARTIYOR
Analizde, AB’nin toplam ithalat değişiminin Türkiye’nin ihracat değişimine katkısı çabucak hemen tüm kesimlerde negatif iken, birçok kesimin AB’de pazar hissesini artırarak ihracatta artış sağladığı anlatıldı.
Bu durumun, Türkiye’nin AB piyasasında rekabet gücünün arttığına işaret ettiği kaydedilen tahlilde, şu değerlendirmelere yer verildi:
“Örneğin, Türkiye’nin AB’ye ihracatında yaklaşık yüzde 21 ile en yüksek hisseye sahip olan motorlu kara taşıtı imalatı dalında, AB ithalatındaki talep bazlı gerileme bölümün 2024 yılı birinci 8 aylık ihracatında, 2023 yılı birebir periyoduna kıyasla, 630 milyon avro azalışa neden olmuş. Öte yandan, birebir periyotta pazar hissesi kazanımı ihracata 793 milyon avro katkıda bulunmuş ve böylelikle bölümün toplam ihracatı 163 milyon avro artmış. Pazar hissesi kazanımının ihracata en yüksek katkısı ise 976 milyon avro ile ana metal endüstrinde olmuş. Toplamda bakıldığında, AB’nin ithalatındaki gerileme ihracatta 2,4 milyar avro zayıflamaya neden olurken, pazar hissesi kazanımları ihracata 3,5 milyar avro katkıda bulunmuş ve bu sayede toplam imalat sanayi ihracatı 1,1 milyar avro artmış.”
PAZAR HİSSESİ KAZANIMI İHRACAT ARTIŞINA KATKIDA BULUNDU
Analizde, Türkiye’nin AB’ye ihracatında en yüksek hisseye sahip olan motorlu kara taşıtı imalatı kesiminde AB talebindeki gerilemenin 4,7 yüzde puan olumsuz tesirine rağmen pazar hissesi kazanımının ihracat artışına 5,9 yüzde puan katkıda bulunduğu ve toplam ihracatın yüzde 1,2 oranında arttığı kaydedildi.
İTHALAT TALEBİNE RAĞMEN İHRACAT DA ARTTI
Oransal olarak bakıldığında petrol eserleri ve öteki ulaşım araçları bölümlerinde pazar hissesi kazanımlarının ihracata hayli yüksek katkıda bulunduğuna dikkatin çekildiği tahlilde, ana metal sanayi, kimyasal eserler, elektrikli teçhizat, metalik olmayan mineral hususlar ile bilgisayar ve elektronik eserlerin imalatı bölümlerinde de düşen ithalat talebine rağmen pazar hissesi kazanımları sayesinde ihracatın arttığı aktarıldı.
“AB’NİN İTHALAT TALEBİNİN UYUMLU ARTMASINI DEĞERLENDİRİYORUZ”
Analizde, zayıf talep şartlarının giysi eşyası, makine ekipman, fabrikasyon metal eserleri, dokuma ve deri eserleri kesimlerindeki ihracatın gerilemesinde tesirli olduğu belirtilerek, “Özetle, bulgularımız, Türkiye’nin AB pazarındaki hissesini son periyotta besbelli bir formda arttırdığını ve bu artışın birçok dala yayıldığını gösteriyor. AB’nin ithalat talebinin önümüzdeki devirde beklentilerle uyumlu olarak artması ile birlikte pazar hissesi kazanımlarının yanı sıra dış talep artışının da ihracatımıza takviye vereceğini kıymetlendiriyoruz.” ifadeleri kullanıldı.
patronlardunyasi.com
