Mısır’dan ayakkabı ithalatı 2025’in ilk çeyreğinde bin 400 kat arttı
Türkiye’de ayakkabı yan endüstrisi, artan ithalat ve daralan üretim nedeniyle önemli bir kriz yaşıyor. Ayakkabı Yan Sanayicileri Derneği (AYSAD) Başkanı Sait Salıcı, sektör firmalarının yüzde 10’unun son 1-1,5 yılda kapandığını, bunun en önemli nedeninin ucuz ithalata yönelim olduğunu söyledi. Çin’den gelen taban ve saya eserlerinin Mısır’da montajlanarak Türkiye’ye sokulduğunu belirten Salıcı, bu yolla ithalatın süratle arttığını vurguladı. TÜİK bilgilerine nazaran Mısır’dan ayakkabı ithalatı 2025’in birinci üç ayında geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yaklaşık bin 400 kat arttı. Vadelerin 12 aya çıkması, finansal riski büyütürken yatırım ve üretim ortamı zayıfladı. Salıcı, mevcut ekonomik şartların devam etmesi halinde dalın daha fazla daralacağı ikazında bulundu.
Ayakkabı ve ayakkabı yan sanayicilerinin son devirde yaşadığı meseleler ve bu meselelere ortak bir tabanda tahlil bulmak maksadı ile düzenlenen kesim toplantılarının 3’üncüsü Konya’da “En kıymetli giysim ayakkabım” başlığı ile düzenlendi. AYSAD Başkanı Salıcı, Türkiye’de artan ithalatın tesiri ile son birkaç yılda hem ana hem de yan endüstrinde işlerin çok âlâ gitmediğini, ithalatın yükseldiği üzere ihracatta da süratli bir geri çekilmenin yalandığını söyledi.
HEM ANA HEM DE YAN SANAYİ ‘AÇIKTA’
Ekonomim’den Yener Karadeniz’in haberine göre, Türkiye İstatistik Kurumu datalarına nazaran 2021’de sadece 546 milyon dolar olan ayakkabı ithalatı geçen yıl 1 milyar 552 milyon dolar düzeyine yükseldi. Bu yıl birinci çeyrekte ise kelam konusu sayı 477 milyon dolar olarak gerçekleşti. Tıpkı devirde yan sanayi eserleri ithalatı ise 41 milyon dolardan 94 milyon dolara yükseldi. Bu yılın birinci 3 aylık devrinde ise ayakkabı yan sanayi ithalatı 25,6 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yani son 3 yılda ayakkabı ithalatı yüzde 184 artarken yan sanayi ithalatı ise yüzde 126 oranında arttı. Tekrar son 3 yılda ayakkabı yan sanayi ihracatı ise 52 milyon dolardan 41 milyon dolara geriledi. Her iki kesimde de dış ticaret fazlası ayakkabıda 2024’te 550 milyon dolar yan endüstrinde ise 53 milyon dolar olarak gerçekleşti.
MONTAJ SANAYİ TEHDİDİ BÜYÜYOR
Şimdi bir de Mısır tehlikesi ortaya çıkmış durumda. AYSAD Başkanı Salıcı, Çin’den Türkiye’ye yan sanayi ithalatında uygulanan yüksek gümrük vergisi duvarlarını aşmak için kimi oyuncuların Mısır’da bir manada montaj sanayi için yer aldıklarını belirterek, “Çin’den Mısır’a taban ve saya ithalatı yapılıyor. Orada montajlanan eserler Türkiye’ye ihraç ediliyor. Şimdi sayı çok yüksek olmasa da katlanarak artıyor” dedi. Yeniden TÜİK datalarına nazaran Mısır’ın Türkiye’ye ayakkabı ihracatı, bir öteki tabir ile Türkiye’nin Mısır’dan ayakkabı ithalatı 2024’te 2023’e nazaran yüzde 492 arttı. Bu yıl ise yalnızca üç aylık periyotta Mısır’dan ayakkabı ithalatı 2024’ün tamamının yaklaşık 4 katına ulaşarak 2,6 milyon dolara yükseldi. Geçen yılın birebir periyodunda bu bedel sadece bin 647 dolardı. Bir öbür söz ile 2025’in birinci çeyreğinde ayakkabı ithalatı bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran bin 393 kat artmış oldu.
“BÖYLE GİDERSE VERGİ MEMURU GÖNDERECEK ENDÜSTRİCİ KALMAYACAK”
Faizler bu düzeyde olursa kimsenin yatırım yapmayacağına dikkat çeken Sait Salıcı, “Bu süreçte herkes ithalat yapıp, kolay yoldan para kazanma yoluna masraf. 33 günde gündem 33 defa değişiyor. Bu durum üreticiyi de tüketiciyi de etkiliyor. Özelikle de emek ağır bölümlerde iş yaptığımız için insan ile uğraşıyoruz. Onların mutsuzluğu patrona de yansıyor. Şu an herkes ayakta kalma uğraşı veriyor. Tünelin sonunda ışık hala görünmüyor. 2026 yılının ortasına kadar düzelme umudu yok. İktisat idaresinin tavrı bölümlere verilecek dayanaklar önemli” dedi.
Ancak yeniden bu periyotta tam karşıtı tavırlar ile karşılaştıklarını açıklayan Salıcı, şöyle devam etti: “Gerekirse her OSB’nin çıkışına vergi memuru koyacağız üzere açıklamalar yapılıyor. Bu durum bu türlü giderse bunu yapacağınız endüstrici kalmayacak. OSB’lerde kayıtlı çalışanlar yerine kayıt dışı ile uğraş edilmesi lazım.”
patronlardunyasi.com
