Sokak lezzetleri hijyen denetimi olmayan ortamda hazırlanan tehlikeli bir trend haline geliyor
Geçtiğimiz günlerde Kocaeli’de yaşanan toplu besin zehirlenmesi olayı, sokak lezzetlerinin hijyen sorunlarını bir kere daha gündeme getirdi. İlçede yer alan bir restoranda tüketilen tavuk döner nedeniyle 648 kişi hastanelik oldu.
İki kişinin durumunun da önemli olduğu öğrenildi. Hususla ilgili işletme sahipleri gözaltına alındı.
Türkiye gazetesinden Kaan Zenginli’nin haberine nazaran, zzmanlar yalnızca tavuk dönerin değil, sokak lezzetleri ismi altında sunulan birçok eserin önemli sıhhat riskleri taşıdığını belirtiyor. Bu eserler ortasında; tavuk döner, çiğköfte, balık ekmek, midye dolma, kokoreç, sucuk ekmek, kumpir, nohutlu pilav yer alıyor. Başta sokak tezgâhları olmak üzere, birtakım işletmelerin maliyetleri düşürmek ismine akla gelmeyecek sistemlere başvurduğu belirtiliyor.
En sık kullanılan teknikler; son kullanım tarihi geçmiş tavukların klor (çamaşır suyu) ile yıkanması, bayat et ve balıklara karbonmonoksit enjeksiyonu, dondurulup çözülmüş eserlerin yine dondurulması, lezzet ve renk verici kimyasallar, et ve balık eserlerinde baroks ve amonyak kullanımı ve bayatlayan un ve unlu mamullerin taze görünmesi için ağartıcılar konulması olarak sıralanıyor.
BAKTERİLER SÜRATLE ÜRÜYOR
Gıda mühendisi Irmak Özden bilhassa çiğ köfte, balık ekmek, midye dolma, kokoreç, kumpir ve midye dolma üzere eserlerin sıhhatsiz koşullarda hazırlanma ihtimalinin yüksek olması sebebiyle insan sıhhatini tehdit ettiğini belirtti.
Özden “Büyük ve markalı işletmelerin dışında, kontrolsüz sokak tezgahlarında satılan eserlerden uzak durulmalı. Bu tıp eserler epey steril kurallarda hazırlanmalı ve saklanmalı. Zira bakteri üretmeye çok uygunlar. Lakin kimi işletmelerimiz bu kurallara uymuyor. Yetersiz yahut yanlış pişirme, sıhhatsiz hazırlanma koşulları, eserin uygun olmayan ortamda bekletilmesi, son kullanma tarihi geçmiş eserlerin kullanılması üzere faktörler zehirlenme olaylarına davetiye çıkarıyor” dedi.
Uzmanlar, en fazla zehirlenme olayının Salmonella, E.Coli ve Listeria bakterileri sebebiyle meydana geldiğini tabir ediyor. Hafif seyreden olaylarda ekseriyetle mide bulantısı, kusma ve ishal görülürken, ağır hadiseler hastaneye yatış gerektirebiliyor ve ölümcül sonuçlar doğurabiliyor.
SOSYAL MEDYA ETKİSİ
Gıda güvenliği uzmanı Dr. Rasim Demir de “Sosyal medyada viral olan kimi sokak lezzetleri, görsel cazibesiyle tüketiciyi cezbediyor. Lakin bu içeriklerin büyük bir kısmı, fiyatlı reklam yahut abartılı yorumlarla öne çıkarılıyor. Gerçekte ise hijyen standartlarından uzak, kontrolsüz ve sıhhat riski taşıyan işletmeler olabiliyor” diyerek tüketicileri uyardı. Bilhassa “trend” hâline gelen sokak yiyeceklerinde, besin güvenliği kurallarının göz gerisi edildiğini belirten Demir “Açıkta satılan eserlerde vakit ve sıcaklık denetimi yetersiz. Çiğ yahut az pişmiş etler, uygun olmayan koşullar altında bekletilen deniz eserleri ve hijyenik olmayan hazırlık süreçleri tehlike saçıyor” dedi.
Halk sıhhatini tehdit eden işletmelere uygulanan yaptırımların yetersiz kaldığını belirten Avukat Ali Kaya “Şikâyet edilen işletmelere birinci etapta yalnızca para cezası kesiliyor. Devamında tıpkı durum ile karşılaşılırsa ruhsat iptali ve kapatma cezası veriliyor. Fakat bu tıp olaylarda cezalar daha da artırılması gerek” dedi. Öte yandan zehirlenme hadisesi yaşayan tüketicilerin işletmeler ile bağlantıya geçmeleri durumunda şikâyet edilmemesi için tehdit ya da para teklif edildiği de belirtiliyor.
BAYAT ET VE TAVUKLAR ÇAMAŞIR SUYU İLE YIKANIYOR
Tavuk, balık yahut başka et eserleri, bakteri ve berbat kokuyu gidermek için klorlu suya (çamaşır suyu) batırılıyor. Riskler: Klor, mide-bağırsak tahrişine, zehirlenmelere ve uzun vadede kanserojen tesirlere yol açabilir.
Bayat et ve balıkların taze gösterilmesi Karbonmonoksit (CO) enjeksiyonu: Bilhassa paketlenmiş balık ve kırmızı ette, rengi pembeleştirerek bayat eserin taze görünmesi sağlanıyor. Sodyum sülfit/sorbat: Küflenmiş etler, kimyasallarla yıkanarak tüketime sunulabiliyor. Riskler: Besin zehirlenmesi, alerjik tepkiler ve uzun vadede organ hasarı.
Dondurulmuş eserlerin tekrar tekrar çözülüp dondurulması Riskler: Bakteri üremesi (Salmonella, E. coli) ve besin zehirlenmesi.
Hazır besinlerde renklendirici ve yapay tatlandırıcılar Riskler: Alerji, hiperaktivite, sindirim sorunları.
Bayat balık ve deniz eserleri, boraks yahut amonyakla yıkanarak taze gösteriliyor. Riskler: Karaciğer yetmezliği, zehirlenme.
Unun beyaz görünmesi için ağartıcılar, bayatlamaması için de sorbik asit katılıyor. Bu da mide rahatsızlıkları ve vitamin emilimini engelliyor.
patronlardunyasi.com
