Modern tıptaki gelişmeler zamanla kanser ile mücadelede öncü olacak

Hürriyet muharriri Prof. Dr. Osman Müftüoğlu “Kanseri de önleyebileceğiz” yazısında çağdaş tıptaki gelişmelerle kanserinde dermanı bulunabileceğini yazdı. İşte Osman Müftüoğlu’nun o yazısı:

Farklı kanserler bugün de hâlâ en kıymetli sıhhat meselelerinden ve mevt nedenlerinden biri.

Neredeyse dünyanın her ülkesinde “ölüm nedenleri sıralamasında” kalp ve damar hastalıklarından sonra kanserler ikinci sırada yer alıyor. Araştırma sonuçlarına bakılırsa da bizi -maalesef- dikkat etmezsek şayet yakın bir gelecekte muazzam bir “KANSER FIRTINASI”nın beklediği de anlaşılıyor. Çünkü istatistiksel datalara bakılırsa çok değil 30-40 yıl kadar sonra vefat nedenlerinin bir numarasına kanserin yerleşmesi sürpriz olmayacak. Bu nedenle sıhhat uzmanları araştırmalarını “KANSER NEDENLERİNİN ANLAŞILMASI, KANSER GELİŞİMİNİN SIRLARININ ÇÖZÜLMESİ, FARKLI KANSERLERİN ERKEN DEVİRLERDE HATTA DAHA TASARIM BASAMAĞINDAYKEN TEŞHİS EDİLMESİ VE YOK EDİLMESİ” üzerine ağırlaştırıyor. İsterseniz gelin bu karmaşık ve korkutucu haberleri bir kenara bırakalım ve biz evvel “KANSER NASIL GELİŞİR?” sorusuna cevap arayarak yola çıkalım. Şayet bu türlü yaparsak kanserlerin tamamına olmasa bile birçoklarına yönelik “koruyucu/önleyici çok erken devirlerde bile onlara teşhis koyabilecek teşhis formüllerini geliştirici ve tedavi edici daha akılcı yollar” bulabilme bahtını daha kolay yakalarız.

İLK SORU ŞU

KANSER NASIL GELİŞİR

Bir kanserin gelişmesi, tespit edilebilir boyutlara ulaşması “akşamdan sabaha(!)” olmaz. Bilinen kimi istisnalar dışında bu süreç ekseriyetle “on yıllar” süren uzun bir seyahattir. Birçok organda ya da dokuda sağlıklı ve olağan bir hücrenin kansere dönüşebilmesi için o hücrenin DNA’sında yüzlerce mutasyonun oluşması, birikmesi ve bunlardan kimilerinin da hücreye “yanlış, denetimsiz ve sistemsiz bir halde çoğalma talimatı veren genlere isabet etmesi” gerekir. Birçok kanserde sürecin o korkulan sonuca ulaşabilmesi için denetimsiz hücre çoğalmasını teşvik eden “genlerin aktive edilmesi/dürtülmesi ve mutasyona uğramış bu tehlikeli ve atipik/anormal hücrelerin intiharını tetikleyen -onları doğal vefata yönlendiren- genlerin ise kapatılması” mecburidir. Bir kanserin gelişiminde temel belirleyici bu “yanlış/kötü genlerin aktive edilmesi” ve “iyi genlerin susturulması” sorunu yapmaktadır.

İKİNCİ SORU

YAŞLANDIKÇA NEDEN DAHA SIK KANSER OLURUZ

Bir evvelki kutuda özetlemeye çalıştığım bu sinsi ve sessiz süreç -size hiç şaşırtan gelmesin- bazen 20-30 hatta 40 yıl bile sürebilir. Bu nedenle de kansere yakalanma riskimiz -maalesef- biz yaşlandıkça katlanarak artar. Çünkü yaşımız ilerledikçe bir taraftan kanser oluşturmak için gerekli olan “yeterli sayıda DNA mutasyonunu biriktirme riskimiz” artacaktır, öbür taraftan bizi bu hücrelerden koruyup kollayan bağışıklık sistemimiz gençliğimizdeki gücünü kaybedecek, yaşlanacak (immunaging) ve zayıflayacaktır.

ÖNEMLİ

PEKİ BİZ NE YAPACAĞIZ? TESLİM Mİ OLACAĞIZ

Daha evvel de belirttiğim üzere genelde kanser illetine bir gecede ve ansızın yakalanmıyoruz. Onları oluşturan süreçler (birkaç genetik istisna dışında) tekrarlayan ve birikici birtakım yanlışlarımız ya da şanssızlıklarımızdır. Bu yanlışlar ve şansızlıkların net ve açık sonuçları ise hücrelerde daha doğrusu DNA’larda oluşan birikici mutasyonlardır. Bu nedenle gerek kanserden korunma, gerekse kanserlerin birçoklarını daha tasarım basamaklarındayken yakalayıp yok etmede kararlıysak -ki o denli olmalıyız- öncelikle DNA mutasyon yanılgılarının oluşmasını ve birikmesini önlemeye odaklanmalı/çalışmalı ve birebir vakitte da bu DNA kusurlarını olabilecek en erken devirde -yani o kanser seyahati daha yerleşik bir kansere dönüşmeden- teşhis edebilecek teknikler bulmalıyız.

UNUTMAYIN

ÇOĞU KANSER ÖNLENEBİLİR

DNA’larımızda üstte bahsettiğim olumsuz mutasyonları tetikleyen nedenlerin birden fazla maalesef etrafımızda aslında var. Üstelik sayıları da her geçen gün süratle artıyor. Mesela mı?

Şu yahut bu biçimde vücudumuza -yiyeceklerle, içeceklerle, deri yoluyla, teneffüsle…- giren KİMYASALLAR…

Yoğunluğu ve ihtimali giderek artan RADYASYON maruziyeti…

Hemen her gün müsabaka ihtimalimiz biraz daha artan farklı VİRÜSLER…

Soluduğumuz havadaki KANSOREJEN moleküller…

Önemi giderek artan, şimdilerde anne sütünde ve beyinde bile rastlanan MİKROPLASTİKLER…

Bu örnekleri daha da çoğaltabiliriz, fakat tekrar altını çizmem gerekir ki BESİNLERİMİZDEKİ KİRLENME bana nazaran de bilimsel çalışmalara nazaran de bir numaralı tehlikedir.

Diğer taraftan yiyeceklerdeki kirlenme dışında ÇOK YİYECEK TÜKETİMİ ve bunun sonucu olarak ortaya çıkan OBEZİTE/GÖBEKLENME SORUNU de saklı bir kanser tetikçisidir.

Bu son yanlışın sonucu olan İNSÜLİN DİRENCİ metabolik süreçler sırasında çok hür radikal üretimine yol açmakta ve birebir vakitte da çok insülin ve İGF-1 yoğunluğuna yol açarak DNA mutasyonlarını tetiklemekte, kanser gelişimini teşvik etmektedir.

Sadece bu kolay yanlışlardan vazgeçerek bile kanserle uğraşta önemli aralar alabiliriz.

İYİ HABER

KORKMAYIN! YAKINDA TASARIM HALİNDEKİ BİR KANSERİ BİLE YAKALAYABİLECEĞİZ

DNA ve gen teknolojisindeki muazzam gelişmeler sayesinde DNA’daki kansere yol açan o “MUTASYONLAR”ı çok erken devirde kolay kan tahlilleriyle tespit ederek “KANSER TARAMALARI”nda yeni bir ufuk açmanın şafağındayız. Kanser süreçlerinin daha birinci etaplarında DNA’da mutasyona yol açan makus değişimleri belirleyebilecek yani yıllar sonra oluşabilecek bir kanserin “kanda dolaşan DNA modüllerini tespit ederek” yakalayabilecek testler üzerinde çalışılıyor. Bu sayede birden fazla kıymetli ve sık görülen kanseri oluşumlarından yıllar evvel bile yakalayabilecek tarama testlerinin geliştirilmesi ve uygulamaya sokulması yakındır. Mutasyona uğrayan hücrelerden kana dökülen DNA parçacıklarında oluşan “METİLASYON DEĞİŞİKLİKLERİ”ni saptamaya odaklı bu kusursuz testler bana nazaran “kanserlerin erken periyotta bile daha hücresel tasarım etabında iken yakalanabilmeleri imkânını” bize sağlayabileceklerdir. Bu testlerin yakın bir vakitte “rutin kanser taramalarına ek yahut yardımcı olarak” kullanılabileceklerini düşünüyor ve umuyorum. Bu testler sayesinde prostat, göğüs, rahim ağzı ve kalın bağırsak kanserlerini taranması alanında muazzam sevindirici haberlere hazır olmamızda yarar var.

ÖZETİ ŞUDUR

KANSERE DE DEVA BULACAĞIZ

Modern tıptaki fevkalâde gelişmeler “GENETİK ŞİFRELER”in çözülmesi alanındaki mükemmel çalışmalar “BİYO VE NANO TEKNOLOJİ” ve de “YAPAY ZEK” ile desteklenerek kanserle çaba alanında da önümüze muazzam bir ufuk açma yolundadır. Bize düşen misyon hâlâ ısrarla vazgeçmediğimiz hayat üslubu yanlışlarımıza nokta koymak, vücudumuzu zehirleyen toksik besinlere, uykusuzluk canavarına, hareketsizlik zehrine ve gerilim felaketine paçamızı kaptırmamak, yalnızca ve yalnızca bilime güvenmektir.

patronlardunyasi.com