Hazır giyimde koruma önlemlerine rağmen ithalatın artışı önlenemiyor

Hazır giyside müdafaa tedbirlerine karşın ithalatın artışı önlenemiyor. Türkiye’nin hazır giysi ihracatı ivme kaybederken, bilhassa Çin üzere Uzakdoğu ülkelerinden yapılan ithalatta dikkat çekiyor. 2024’ün birinci 10 ayında ithalatta yüzde 18.7 üzere dramatik bir yükseliş oldu.

Aynı devirde hazır giysi ve konfeksiyon ürünle­ri ithalatında ise yüzde 18.7’lik bir artış dikkat çekti. Yüzde 39 gümrük vergisine karşın itha­latın arttığını açıklayan Türki­ye Giysi Sanayiciler Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Ka­ya, 2022’de 2.6 milyar dolar olan ithalatın 2023’te 3.2 milyar dolara ulaştığını be­lirtti. Kaya, bu sayının 2024’te 3.6 milyar dolar olacağını söy­lerken, eser kümelerine nazaran ithalat artışı yüzde 65-70 ara­sında bayan eserlerinde, yüz­de 30-35 oranında erkek ürün­lerinde olduğu görülüyor.

Dünya’dan Nurdoğan Ergün’ün haberine nazaran, ha­zır giysi dalı içerisinde yer alan ayakkabıda ocak-ağustos devrinde ithalat yüzde 18.2 artarak 1.1 milyar dolara ulaş­tı. Birinci 9 aylık devirde triko it­halatı da yüzde 20.97 oranında artış gösterdi. Bilhassa polyes­ter ve naylon kümesi eserlerde ithalatın hızlandığı iç giysi tarafında ise ithalat oranı yüzde 30’u aştı. Dünya hazır gi­yim ithalatı ise şöyle; 2000 yı­lında 455 milyar dolar, 2022 yılı 585 milyar dolar, 2023 yılı 525 milyar dolar ve 2024 bek­lentisi 500 milyar dolar.

İHRACATTAKİ KAN KAYBI İSTİHDAMI VURUYOR

Sektörün ‘en ağır’ krizler periyodunda dahi bu kadar zor­luk yaşamadığını söyleyen Kaya, son iki yılda istihdamın yüzde 15.3, üretimin yüzde 17 daraldığına işaret etti. Kapa­site kullanım oranlarının yüz­de 55’e kadar gerilediğini kay­deden Kaya, “Sektörümüz bu daralma sürecinde her alan­da en az yüzde 15 ila 20 ara­sında kayba uğradı.

Kârlarda ve sermayede ise bu kayıplar çok daha yüksek” dedi. 2025 yılında da işyeri ve istihdam kayıplarının devam edeceğini ve kesimin yüzde 5 küçülece­ğini vurgulayan Kaya, sektör­deki kan kaybını durdurmak için finansal takviyeye ve ma­liyet düşürücü programlara gereksinim duyduklarını belirtti. Dokuma kesimi ile birlikte ha­zır giysideki istihdam kaybı 300 bin şahıslara dayandı. Hazır giysi sanayi içerisinde yüksek ihraç ünite fiyatıyla değerli bir katma kıymet yara­tan triko kesiminde de ithal eser baskısı artıyor. O denli ki Triko Sanayicileri Derneği (TRİ­SAD) Başkanı Mustafa Balkuv, iç pazardaki müşterilerin si­parişlerini yüzde 60 oranında yurtdışına kaydırdığına dikkat çekti.

Balkuv, “Neredeyse, dün­yanın en kıymetli ülkesi olma­mız ve Avrupa’dan bile kıymetli olmamız, ilaveten çok yüksek faizler nedeniyle de en fazla ithalat, rekabette zorlandığı­mız Uzak Doğu ülkelerinden yapılıyor. İç pazardaki müşteri­lerimiz ek vergilere karşın markalar dahil olmak üzere siparişlerini yüzde 60 oranın­da yurt dışına kaydırdı” dedi.

Orta vadeli programın içinde üretim ve istihdam takviyesi ol­madığını söyleyen Balkuv, “Bu nedenle, makûs geçen 2023 ve 2024’ten sonra 2025’in de dö­vizin baskılanmısına devam edileceğinden, ihracatçıları­mız ismine çok sıkıntı bir yıl olaca­ğını, iç piyasa da enflasyonu düşürme siyasetine uygun olarak daha da daraltılacağın­dan zati yüzde 25 küçülen üretim kapasitemizin daha da küçülmeye devam edeceğini, bu doğrultuda, işten çıkarma­ların, konkordato taleplerinin ve iflasların artabileceği bir yıl olabileceğini üzülerek tabir et­mem gerekiyor” dedi.

YAN ENDÜSTRİCİ UZAKDOĞU’YA KARŞI ‘KORUMA’ İSTİYOR

Hazır giysi sanayiinin ana tedarikçisi olan konfeksiyon yan sanayiindeki ithalat ise üreticinin ana sorunu olma­ya devam ediyor. “Sektörü­müz için ithalat düşük kura bağlı olarak uzun müddettir büyük bir sorun teşkil edi­yor” diyen Konfeksiyon Yan Sanayicileri Derneği (KYSD) Başkanı Murat Özpehlivan, şöyle devam etti:

“Çin’in ih­racatı sübvanse eden ekono­mi siyasetleri ve ülkemiz­de haksız rekabet oluşturan Uzakdoğu menşeli ürünle­re karşı muhafaza tedbirleri geliştirmedeki yavaşlığımız endüstrici firmalarımıza bü­yük ziyan veriyor. Ülkemiz­de üretimi olmayan eserlere uygulanan vergiler sanayi­cilerimizin girdi kalemlerin­de anlamsız bir ek maliyet oluştururken ürettiğimiz ni­hai eserlerde uygulanması gereken lakin uygulanma­yan muhafaza tedbirleri itha­latta önemli boşluklar doğu­ruyor.”

Yüksek maliyetlerle, düşük döviz kuru ve yüksek faizlerle uğraş eden sa­nayicinin ithal eserler karşı­sında güç durumda kaldığını söz eden Özpehlivan, “Bu hususta süratli hareket etmek zorundayız zira ülke ola­rak muhafaza tedbirlerinde göstereceğimiz en ufak bir gecikme ve zafiyette ucuz, kalitesiz ve haksız rekabet oluşturan Uzakdoğu men­şeli konfeksiyon yan sanayi eserleri piyasaları kaplıyor. Sanayicilerimizi global açı­dan daha rekabetçi kılacak dayanak ve sübvansiyonları süratlice hayata geçirmeliyiz” diye konuştu.

İÇ GİYSİDE İTHALAT BASKISI %30’U BULDU

Hazır giysi eserleri içerisin­de ithalatı artan alt sektör­lerden biri de iç giysi oldu. 2024’ün birinci 10 aylık dönemin­de ihracatta yüzde 9.8’lik dü­şüş yaşayan bölümde, ithalat sayıları 100 milyon doları aşmış durumda.

Özellikle naylon ve polyester içerik­li eser kümelerinde önemli bir ithalat artışına dikkat çeken Türkiye İç Giysi Sanayicile­ri Derneği (TİGSAD) Başkanı Eşref Geyik, “Enerji, ham­madde ve personellik maliyetleri­nin ülkemizde yüksek olması sebebiyle bu eserler ithal ge­tiriliyor.

Aynı vakitte yurt­dışındaki üreticilerin yeni eserlere yaptığı Ar-Ge çalış­malarını iç piyasa üreticile­rimiz maliyetlerden ötürü yapamıyor. Hasebiyle yeni teknoloji eserleri ülkemizde üretmek de mevcut konjonk­türde pek mümkün değil” yo­rumunu yaptı.

Pamuk içerikli eserlerde ithalatın daha sı­nırlı olduğunu aktaran Geyik, en fazla ithalat yapılan ülke­leri ise Çin, Bangladeş, Mısır, Vietnam ve Endonezya ola­rak sıraladı. Geyik, bilhassa son yıllarda birçok yerli üreti­cinin Mısır’a üretim tesisi aça­rak mevcut ihracatını oradan gerçekleştirdiğini hatırlattı.

patronlardunyasi.com