Biyolojik anne ortaya çıktı, küçük kız ayrıldı: Koruyucu aile için emsal karar
Bu hafta gözetici aileleri çok yakından ilgilendiren farklı ve kıymetli bir kararı yazmak istedim. Bir aylıkken evlat edindirilmek üzere bırakılan, daha sonra biyolojik annesi tarafından geri alınan küçük bir kızın hikayesi bu. Evvel yargılama sürecini özetlemek istiyorum.
BİR AYLIKKEN VERDİ
Hürriyet’ten Oya Armutçu’nun haberine nazaran, bir aylık bebek, biyolojik annesi tarafından evlat edindirilmek üzere Toplumsal Hizmetler Kurumu’na bırakıldı. Bebek esirgeyici aileye verildi. Sekiz yaşına kadar G.K. ve Ü.K. tarafından anne-babası üzere büyütüldü. Çiftin, hami ailesi oldukları küçüğü evlat edinmek için başlattıkları yasal süreç, biyolojik ailenin isteklerini çekmesiyle sonuçsuz kaldı.
8 YAŞINDA GERİ ALDI
Başka kentte yaşayan biyolojik anne, çocuğu 8 yaşına geldiğinde geri aldı. Küçük kızın 8 yılını birlikte geçirdiği ve anne-babası olarak benimsediği kollayıcı ailesi ile bağı bir anda kesildi. Kollayıcı aile statüsünü kaybeden çift, kendi evlatları olarak gördükleri küçük ile görüşmek için hukuk savaşı başlattı. Örneği çok görülmeyen formda küçük kızla “kişisel münasebet kurulması” talebiyle 5 Nisan 2021’de dava açtılar. Açılan davada verilen karar yordam istikametinden kaldırılarak mahallî mahkemeye geri döndü.
AİLEYLE GÖRÜŞEBİLECEK
Aile Mahkemesi de 2 Mayıs 2024’te Uygar Kanun ve çocuk hakları mukavelelerine dayanarak, “çocuğun üstün yararı” gerekçesiyle, küçük kızın evvelki esirgeyici ailesi ile “kişisel münasebet kurmasına” müsaade verdi. Mahkeme, çocuğu büyüten lakin gözetici aile statüsünü kaybeden çiftin, her ayın 1. ve 3. haftası cumartesi günü saat 10.00’dan 18.00’a kadar küçük kızı görmesine hükmetti. Karar istinafa taşındı. İstinaf da 4 Kasım 2024’te “çocuğun üstün yararı” gerekçesiyle, esirgeyici ailenin küçük kızla bağının devamını yerinde buldu. Kararda, “Çocukla davacılar (koruyucu aile) ortasında şahsî bağ kurulmasının çocuğun menfaatine uygun olmayacağı tarafında önemli ve inandırıcı bir olgu ve kanıt bulunmadığı” vurgulandı.
ÇOCUĞUN ÜSTÜN YARARI
Davalı biyolojik anne kararı temyize taşıdı. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 5 Şubat’ta oybirliği ile davalı annenin temyiz istemini reddetti. Böylelikle Yargıtay, bir aylıkken kuruma bırakılan, 8 yaşında biyolojik ailesi tarafından geri alınan çocuğun gözetici aile statüsünü kaybeden çift ile “kişisel bağlantı kurma” hakkı tanıyan mahkeme kararını onadı. “Çocuğun üstün yararı” gereği “duygusal bağı” kriter alan çarpıcı karar, hami aileler ile bu ailelere verilen çocukların mukadderatlarını etkileyecek üzere görünüyor.
“ANNE BABA OLDULAR”
Davayı istekli takip eden hami ailenin avukatı Ayşe Uyanıkşu sözleri kullandı:
“Müvekkillerim yapılan süreksiz bakım kontratı çerçevesinde, şimdi bir aylık olan küçücük bir bebeği yanlarına almış ve kesintisiz sekiz yıl boyunca çocuğun bakım, nezaret ve eğitim sorumluluğunu eksiksiz formda yerine getirmiştir. Bu süreçte çocuk, müvekkillerimi öz ailesi üzere benimsemiş, ortalarında güçlü bir duygusal bağ kurulmuştur. Çocuk 4 yaşına geldiğinde biyolojik annesi tarafından açılan dava ile çocuğun evlat edinilmesi emeliyle müvekkillerim tarafından başlatılan yasal süreç, biyolojik annenin evlat edinmeye ait isteğini geri çekmesi ve biyolojik babanın istek göstermemesi nedeniyle sonuçsuz kalmıştır. Tüm yargı yolları tüketilmiş, Yargıtay nezdindeki itirazlar da reddedilerek karar katılaşmıştır.” dedi.
TANIMADIĞI ANNESİ GÖTÜRDÜ
Bu süreç sonunda çocuk mahkeme kararıyla öteki bir kentte yaşayan biyolojik annesine teslim edilmiştir. Buradaki can alıcı kısım ise teslim tarihine kadar çocuğun biyolojik annesiyle hiçbir ferdî bağının bulunmaması, annesini şimdi tanımamasıdır. Hayatı boyunca tanımadığı biyolojik annesiyle 8 yaşında bir gün apansız tanıştı ve hiç bilmediği diğer bir kente taşınmak zorunda kaldı. Üstelik bu ayrılık sırf fizikî bir kopuş da değildi. Arkasında sadece meskenini ve okulunu değil ‘anne’ ve ‘baba’ dediği bireyleri de bırakmak zorunda kaldı. Müvekkillerim ise çocuğu hukuken evlat edinemedikleri için yasal olarak küçükle hiçbir münasebetleri kalmadı. Çocukla her türlü irtibatları büsbütün kesildi. Telefonla bile konuşamaz hale geldiler. Ben müvekkillerimle başvurdukları evlat edinme derneğine istekli tüzel danışmanlık verdiğim sırada tanıştım. Kıssalarını dinledikten sonra emsal yaşlarda kızı olan bir anne olarak bana söyledikleri şu kelamlar hiç kulaklarımdan gitmedi:
‘Ona hiçbir halde ulaşamıyoruz, O da bize ulaşamıyor, hayatta tanıdığı, bildiği beşerler biziz. O denli hoş bir kız ki bize ulaşabilmek için tanımadığı bir kentte, tanımadığı insanlardan yardım ister, o beşerler da onu kullanır, başına bir kötülük gelir diye çok korkuyoruz.’
AİLESİNİ ARKADAŞLARINI KAYBETTİ
Kararın sırf müvekkillerim açısından değil benzeri durumda olan çok sayıda aile ve çocuk açısından da umut verici bir tesiri var. Zira yargı, sırf kan bağını değil birlikte geçirilen yılları, kurulmuş duygusal bağı ve çocuğun hissiyatını da dikkate alan bir yaklaşıma yöneldi. Bu karar, bir çocuğun hayatında kimlerin gerçek manada ‘aile’ olabileceğini sadece nüfus kayıtlarıyla değil yaşanmışlıklarla da kıymetlendirmemiz gerektiğini gösteriyor. Bir anda her şeyini kaybetmiş bir çocuğun, onu büyütmüş şahıslara “bir daha asla ulaşamama” fikrinden çıkarılması, o çocuğun biyolojik annesi ile birlikte öbür bir kentte orijinal bir hayat kurarken, hayatına yine tutunabilmesi için tahminen de en değerli adım.”
TÜRKİYE’DE BİRİNCİ KARAR
Bu kararın Türk hukuk sisteminde birinci ve emsal olduğunu belirten avukat Ayşe Uyanık, “Emsal karar, sırf bir ailenin değil misal durumda olan yüzlerce çocuğun ve kollayıcı ailenin bahtını etkileyebilir. Zira maddelerin, içtihatların öngörmediği yerlerde bile hayat bağ kurmaya devam ediyor. Bu dava da bize yalnızca biyolojik bağların değil sevgiyle örülmüş bağların de hukuk önünde değer görmesi gerektiğini anlatıyor” dedi.
patronlardunyasi.com
