İstanbul’daki 25 bin şirketin görünümünü yansıtan İYMMO 2025 ikinci çeyrek endeksi: Temkinli iyimserlik yerini zayıf beklentilere bırakıyor

Ekonomim’den Vahap Munyar’da hususla ilgili “İstanbul’daki 25 bin şirketin nabzı, ‘zayıf ve temkinli’ye döndü” başlıklı yazı kaleme aldı. İşte Munyar’ın yazısının tamamı şu formda:

İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası (İYMMO) Yönetim Kurulu Lideri Müfit Erkarakaş ileti gönderdi:

– 2025 yılı ikinci çeyrek beklenti anketimiz tamamlandı…

Müfit Erkarakaş, İstanbul Ticaret Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Nazım Ekren, Prof. Elçin Aykaç Alp, Dr. Mefule Fındıkçı Erdoğan’ın imzalarıyla hazırlanan anket ve raporu da bildirisine ekledi:

EKONOMİ BEKLENTİ ENDEKSİ

İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası

Başlıca Meseleler ve Tahlil Önerileri

Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcılığı vazifesinde bulunmuş Prof. Nazım Ekren ile İYMMO Lideri Müfit Erkarakaş, “Ekonomi Beklenti Endeksi”yle ilgili şu noktanın altını çizmişti:

İYMMO, 1500 üyesiyle İstanbul’daki büyük, orta ölçekli ve küçük toplam 25 bin şirketin, işletmenin her şeyini yakından izliyor, ekonomik açıdan nabzını tutuyor.

Anketle toplam 12 dal bazında büyüme ve eğilim yoklaması yapılıyor. “İYMMO Ekonomik Beklenti Endeksi”, Türkiye iktisadının geleceği hakkında fikir veren kıymetli bir bilgi kaynağı oldu.

2025 yılı ikinci çeyrek beklentileri İYMMO endeksine şöyle yansıdı:

2025 yılı ikinci çeyrek devrine ait yapılan ankete verilen karşılıklar ışığında hesaplanan bileşik endeks 49.8 olarak gerçekleşti.

Endeksin 50 bedelinin altında seyretmesi, yılın birinci çeyreğinde gözlemlenen “makul ekonomik faaliyet seviyesinin devam edeceği” beklentisinin yerini “temkinli ve zayıf” bir görünüme bıraktığını gösteriyor.

Bu noktada Prof. Nazım Ekren’in bizzat anlattığı 2025 yılı birinci çeyrek beklenti endeksine döndüm:

2025 yılı 1. çeyrek devrine ait yapılan ankete verilen yanıtlar ışığında hesaplanan bileşik endeks 52.4 olarak gerçekleşti. Bu bilgi, bir evvelki periyoda nazaran düşüş olsa da “makul bir ekonomik faaliyet” seviyesinin süreceğini gösteriyor.

2025 yılı ikinci çeyrek beklenti endeksinin girişinde şu saptama yer aldı:

İYMMO üyelerine nazaran 2025 yılının ikinci çeyreğinde ekonomik aktiviteye ait beklentilerin eğilimi bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran düşüş gösterdi.

Beklenti endeksi şirket ölçeklerine nazaran de değişiklik gösterdi. Ciro seviyesi üzerinden yapılan değerlendirmede sonuç şöyle çıktı:

-Küçük ölçekli firmalar: 42.9

-Orta ölçekli firmalar: 49.9

-Büyük ölçekli firmalar: 51.3

2025 yılı çalışan sayısına nazaran beklentiler de şöyle ortaya konuldu:

-Küçük ölçekli firmalar: 49.8

-Orta ölçekli firmalar: 50.6

-Büyük ölçekli firmalar: 48.9

Prof. Ekren başkanlığındaki akademisyen takım, burada şu yorumu yaptı:

– Birinci çeyrekteki “ihtiyatlı iyimserlik”, ikinci çeyrekte yerini “genel temkinliliğe” bıraktı.

Beklentileri 4 kesimin 50’nin altına çektiği görüldü:

2025 yılı ikinci çeyrek sonuçlarına nazaran “tekstil, otomotiv, inşaat ve imalat/sanayi” dalı hariç tüm dal beklentilerinin 50 baz puanın oluştuğu, geleceğe yönelik “ihtiyatlı bir iyimserliğin” hakim olduğu anlaşılıyor.

2025 yılı ikinci çeyrekte en yeterli beklentilere sahip üç kesim şöyle sıralandı:

Sağlık, gıda/tarım ve turizm…

Sağlık: Pandemi sonrası artan stratejik ehemmiyeti ve hizmet talebindeki süreklilik sayesinde sıhhat kesimi yüksek ve istikrarlı beklentiler üretti.

Gıda/tarım: Global besin güvenliği tasaları ve arz zinciri sayesinde dirençli yapısını korudu.

Turizm: Bu daldaki toparlanma hem iç talepteki canlanma hem de milletlerarası hareketliliğin artışıyla açıklanabilir.

Prof. Ekren, Prof. Alp ve Dr. Erdoğan, 2023 sonrası periyotta bölümlerin beklentilerinde gözle görülür bir kırılganlığın dikkati çektiğini vurgulayıp, nedenlerini irdeledi:

– Bu kırılganlık, global ekonomik dalgalanmalar, enflasyonist baskılar, faiz oranlarındaki artışlar ve jeopolitik görünüm tesiriyle firmaların daha temkinli bir yaklaşım benimsemesinden kaynaklanıyor.

Tekstil bölümü üzerinde ayrıyeten duruldu:

Tekstil dalı bu, bu periyotta başka bölümlerden daha olumsuz bir seyir izleyerek düşük beklenti endeksleriyle kırılganlığı ortaya koydu.

Sektördeki bu gerileme, artan üretim maliyetleri, düşük dış talep, rekabet baskısı ve yatırım iştahındaki azalmayla ilişkilendirilebilir.

Özetle, İstanbul’daki 25 bin şirketi kılcal damarlarına kadar gören, bilen, nabzını tutan İYMMO üyelerinin bu yılın ikinci çeyreğine ait beklentileri, “temkinli ve zayıf”a dönmüş bulunuyor…

Endeksi yakından izleyip, bu nabzı tutmakta, 50 baz puanın üzerine çıkmasını sağlayacak tedbirleri almakta fayda var…

‘ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK’ VE ‘GÜVEN’İ TEKRAR SAĞLAMAK GEREKİYOR

İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası’nın (İYMMO) “2025 yılı ikinci çeyrek beklenti endeksi”ni hazırlayan Prof. Nazım Ekren başkanlığındaki akademisyen takım, toplulaştırılmış meseleleri değerlendirip, en değerlilerini sıraladı:

Ulusal ve global ekonomik görünüm

-Enflasyon

-Döviz kuru

-Maliyet artışı

İYMMO üyelerinin İstanbul’daki 25 bin şirketin nabzından aktardığı en besbelli muhtaçlık beklenti endeksine şöyle yansıdı:

Ekonomik öngörülebilirliğin tekrar tesisi ve itimadın sağlanması.

Yapısal ıslahat talepleri de şöyle ortaya konuldu:

-Vergi mevzuatında sadeleşme

-Teşvik sistemlerinin daha net ve adil hale getirilmesi

-Hukuk sisteminde reform

-Kurallara dayalı iktisat yönetimi

Şu noktanın altı çizildi:

Ayrıca dış ticarette alternatif pazar stratejileri geliştirilerek, global görünümün tesirine karşı dayanıklılık artırılmalıdır.

Yatırım ortamıyla ilgili şu ileti verildi:

Orta vadeli ve itimat veren bir ekonomik program çerçevesinde, yatırım ortamının güzelleştirilmesi tüm bölümler için öncelikli hale geldi.

Enflasyonla gayret konusu şöyle irdelendi:

Fiyat istikrarının sağlanması ve üretimi baskılamayan bir enflasyonla çaba siyaseti gerekiyor. Enflasyonu düşürmeye yönelik siyasetler tüketimi kısmak yerine, üretim ve verimliliği artırmaya odaklanmalı.

KUR YÜZÜNDEN ‘ZARARINA İHRACAT’ YAPILIYOR, BU BU TÜRLÜ SÜRDÜRÜLEMEZ

İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası’nın (İYMMO) “2025 yılı ikinci çeyrek beklenti endeksi”nde, güç, personellik ve girdi maliyetlerine dönük yapısal tahlillerin bilhassa sanayi ve tarım üzere üretim odaklı dallar açısından aciliyet taşıdığı tabir edildi.

İhracatçıların yaşadığı zahmet ve beklentileri, endekse şöyle yansıdı:

İhracatçı firmalar, döviz kurunun enflasyon karşısında düşük kalması nedeniyle maliyetleri karşılayamıyor ve fiyatlandırma yapamıyor.

İhracatçılar, “Kur baskısı bizi ziyanına ihracata zorluyor ve bu durum sürdürülemez” diyor.

İhracatçılar tahlil teklifini şöyle aktardı:

Rekabetçi ve öngörülebilir bir döviz kuru siyaseti benimsenmeli.

Kur-enflasyon istikrarı sağlanmalı.

Döviz kazandırıcı faaliyetlere özel teşvikler verilmeli.

Döviz kurları özgür piyasa koşullarında daha sağlıklı bir seviyede şekillenmeli.

Eximbank dayanakları genişletilmeli ve kur riskine karşı müdafaa düzenekleri güçlendirilmeli.

‘LEZZET DURAKLARI HER KENTİN KÜLTÜREL KİMLİĞİNİ YANSITIYOR

Toyota Türkiye CEO’su ve Komite Başkanı Ali Haydar Bozkurt’un davetiyle “Uluslararası Portakal Çiçeği Karnavalı” için gittiğim Adana’da “Türkiye Kültür Yolu Festivali”nde kıymetli misyon üstlenen Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl’le sohbet fırsatı buldum.

Ramazan Bingöl, evvel misyonunu tanımladı:

– “Türkiye Kültür Yolu Festivalleri”nin gastronomi tarafını ben yönetiyorum. Gastronominin kalbinin“Türkiye Kültür Yolu Festivalleri”nde atması için çalışıyoruz.

Kültür ve Turizm Bakanlığı işbirliği ile şehirlerde “Lezzet Durakları” belirlediklerini kaydetti:

“Lezzet Durakları”, bulundukları kentin gastronomi kültürüne istikamet veren kıymetli temsilciler olarak öne çıkıyor.

“Lezzet Durağı” uygulaması, her kentin kültürel kimliğini yansıtan, özgün tatların sunulduğu restoranları belirleyerek onları birer “prestij noktası” haline getiriyor.

Festival kapsamında öne çıkarılan klâsik lezzetler, lokanta menülerine dahil edilerek geleceğin sofralarında da yaşamaya devam edecek kalıcı bir kültürel mirasa dönüşüyor.

patronlardunyasi.com