Üniversite mezunu erkek 100 lira alırken kadın 83 lira aldı: 100 kadından sadece 31’i istihdamda
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı ‘İstatistiklerle Bayan, 2024’ bilgileri, bayanların istihdam oranının erkeklerin yarısından bile daha az olduğunu ortaya koydu. Açıklanan bilgiler, hem bayanlarla erkeklerin istihdam oranlarındaki eşitsizliğin hem de aldıkları fiyat ortasındaki farkın azalmadığını gözler önüne serdi.
Buna nazaran, Türkiye’de her 100 bayandan 31’i çalışma ömründe yer bulunurken, her 100 erkekten 66’sı ise çalışıyor. Yani bayanların istihdama katılma oranı erkekleri yarısından bile az. Cinsiyetler ortası fiyat yahut kar farkı da tüm eğitim seviyelerinde erkeklerin lehine gerçekleşti. Yıllık ortalama brüt ücret-maaş ile hesaplanan gösterge için en yüksek fark yüzde 17.4 ile yükseköğretim mezunlarında
gerçekleşti. Bu da üniversite mezunu bir bayanın fiyatının, tıpkı seviyedeki erkekten yüzde 17.4 daha düşük olduğu manasına geliyor. En düşük fark yüzde 13.2 ile ilkokul ve altı mezunlarda gerçekleşti.
EN DÜŞÜK BAYAN İSTİHDAMI 4 İLDE
Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına nazaran, 2023’te 15 ve daha üst yaştaki nüfusun istihdam oranının yüzde 48.3 olduğu görüldü. Bu oran bayanlarda yüzde 31.3, erkeklerde ise yüzde 65.7 oldu. En yüksek istihdam oranı yüzde 54.5 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde, en düşük istihdam oranı ise yüzde 37.5 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt bölgesinde gerçekleşti. En yüksek ‘kadın istihdam’ oranı ise yüzde 38.9 ile Antalya, Isparta, Burdur bölgesinde, en düşük bayan istihdam oranı ise yüzde 19.8 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde gerçekleşti.
En yüksek erkek istihdam oranı ise yüzde 71.8 ile Tekirdağ, Edirne, Kırklareli bölgesinde, en düşük erkek istihdam oranı da yüzde 56.7 ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde gerçekleşti.
BEBEĞİ OLAN 100 BAYANDAN 27’Sİ İŞTE
Ayrıca, Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına nazaran hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş kümesindeki bireylerin istihdam oranı, 2014 yılında yüzde 59.8 iken 2023 yılında yüzde 60.1 oldu. Bu oran cinsiyete nazaran incelendiğinde, 2023 yılında hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş kümesindeki bayanların istihdam oranının yüzde 27.1, erkeklerin istihdam oranının ise yüzde 90.1 olduğu görüldü.
BEŞ YÖNETİCİDEN BİRİ KADIN
TÜİK bilgileri, beş üst ve orta seviye yöneticiden yalnızca birinin bayan olduğunu da ortaya koydu.
Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına nazaran, üst ve orta seviye yönetici konumundaki bayan oranı 2012’de yüzde 14.4 idi. Ortadan geçen 11 senede bu oran yalnızca 6.2 puan arttı ve 2023’te yüzde 20.6 olarak gerçekleşti. Borsa İstanbul’da süreç gören en büyük 50 şirketin (BİST 50) yönetim kurulu üyelerine bakıldığında, 2016’da yüzde 12.2 olan bayan üye oranı 2024 yılında yüzde 19.4 oldu.
Bayan büyükelçi oranı yüzde 26.9: Dışişleri Bakanlığı verilerine göre kadın büyükelçi oranı 2011 yılında yüzde 11.9 iken 2024 yılında yüzde 26.9 oldu. Erkek büyükelçi oranı ise 2011 yılında yüzde 88.1 iken 2024 yılında yüzde 73.1 oldu.
Kadın milletvekili oranı yüzde 19.9: Türkiye Büyük Millet Meclisi datalarına nazaran 2024 yıl sonu prestijiyle 593 milletvekili içerisinde bayan milletvekili sayısının 118, erkek milletvekili sayısının ise 475 olduğu görüldü. Meclisteki bayan milletvekili oranı 2007 yılında yüzde 9.1 iken, 2024 yılında yüzde 19.9 oldu.
Bayan profesör oranı yüzde 34.6: Yükseköğretim İstatistiklerine nazaran yükseköğretimde vazifeli profesörler içerisindeki bayan profesör oranı 2010-2011 öğretim yılında yüzde 27.6 iken 2023-2024 öğretim yılında yüzde 34.6 oldu. Yükseköğretimde misyonlu doçentler içerisindeki bayan doçent oranı ise, 2010-2011 öğretim yılında yüzde 32.2 iken 2023-2024 öğretim yılında yüzde 42.1 oldu.
Kadın AR-GE işçisi yüzde 34.1: Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması sonuçlarına nazaran, TZE cinsinden bayan Ar-Ge işçi sayısı, 2023 yılında 99 bin 195 kişi ile toplam Ar-Ge işçi sayısının yüzde 34.1’ini oluşturdu.
YÜZDE 16.7’Sİ EŞLERİNDEN DAHA EĞİTİMLİ
Kadınların yüzde 16.7’sinin eğitim düzeylerinin eşlerinden daha yüksek olduğu görüldü.
TÜİK’in ADNKS sonuçlarına nazaran, resmi evliliklerde eşler ortasındaki eğitim farkı incelendiğinde, 2023’te bayanların yüzde 38.7’sinin kendilerinden daha yüksek eğitimli erkeklerle evli olduğu görüldü. Eşlerinden daha yüksek eğitimli olan bayanların oranının yüzde 16.7, eğitim düzeyleri tıpkı olan eşlerin oranının yüzde 43.2 oldu.
ÜNİVERSİTE MEZUNU OLANLARIN ORANI YÜZDE 22.7
Ulusal Eğitim İstatistiklerine nazaran, yüksekokul ve fakülte, yüksek lisans ve doktora mezunu olan 25 ve daha üst yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında yüzde 9.1 iken 2023 yılında yüzde 24.4 oldu. Bu oran cinsiyete nazaran incelendiğinde, 2008 yılında yükseköğretim mezunu olan 25 ve daha üst yaştaki bayanların oranı yüzde 7.1, erkeklerin oranı yüzde 11.2 iken bu oran 2023 yılında bayanlarda yüzde 22.7, erkeklerde ise yüzde 26.2 oldu.
Ulusal Eğitim İstatistiklerine nazaran, en az bir eğitim seviyesini tamamlayan 25 ve daha üst yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranının 2008-2023 yılları ortasında arttığı görüldü. En az bir eğitim seviyesini tamamlayan 25 ve daha üst yaştaki bireylerin toplam nüfus içindeki oranı, 2008’de yüzde 75.1 iken 2023 yılında yüzde 92.2 oldu. 2008’de en az bir eğitim seviyesini tamamlayan 25 ve daha üst yaştaki bayanların oranı yüzde 67.5, erkeklerin oranı yüzde 82.8 iken, bu oran 2023 yılında bayanlarda yüzde 87.8, erkeklerde ise yüzde 96.8 oldu.
YÜZDE 31.5’İ TOPLUMSAL DIŞLANMA RİSKİ ALTINDA
TÜİK bilgilerine nazaran, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olan bayanların oranı yüzde 31.5 oldu.
Yoksulluk ve Ömür Şartları İstatistiklerine nazaran yaş kümelerine nazaran, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanların oranına bakıldığında, 2024 yılında toplam nüfusun yüzde 29.3’ünün risk altında olduğu, bu oranın bayanlarda yüzde 31.5 iken erkeklerde yüzde 27.1 olduğu görüldü. Tıpkı oranlara 18-64 yaş kümesi için bakıldığında, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında bulunan bayanların oranı yüzde 29.5, erkeklerin oranı yüzde 23.1 olarak görüldü.
YALNIZ YÜRÜRKEN TEDİRGİNLER
YAŞAM Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına nazaran, geçen yıl, yaşadıkları etrafta gece yalnız yürürken kendilerini inançsız hissedenlerin oranı yüzde 25.7 iken; bu oran bayanlarda yüzde 35.9, erkeklerde yüzde 15.2 oldu. Bayanların yüzde 47.8’i, erkeklerin ise yüzde 69.7’si yaşadıkları etrafta gece yalnız yürürken kendilerini inançta hissetti. Konutta yalnız olduklarında kendilerini inançsız hissedenlerin oranı 2024 yılında yüzde 5.8 iken bu oran bayanlarda yüzde 8.4, erkeklerde yüzde 3.1 oldu. Bayanların yüzde 78.9’u, erkeklerin ise yüzde 88.5’i meskende yalnız olduklarında kendilerini inançta hissetti.
patronlardunyasi.com
