Markiz Pastanesi sanatla yeniden hayata dönüyor: Geçmişin ihtişamına sanatsal bir veda
1838 yılında Fransız Büyükelçiliği’nden ayrılan Edouard Lebon tarafından açılan Lebon, pastaları ve atmosferiyle kendi efsanesini yaratmıştı. Namık Kemal’den Peyami Safa’ya, Recaizade Mahmud Ekrem’den Süleyman Nazif’e, Abdülhak Hamid’e kadar devrin edebiyatçı ve entelektüellerinin vazgeçilmez yeriydi.
1940’ta Avadis Ohanyan Çakır tarafından satın alındıktan sonra ismi Markiz olarak değişse de entelektüel dünyadaki pozisyonunu korudu. Sait Faik, Orhan Kemal, Haldun Taner, Attila İlhan üzere muharrir ve şairlerin buluşmalarına mesken sahipliği yaptı. Fakat vakitle değişen kent kültüründen etkilenerek eski popülaritesini kaybetti ve 1980’de kapandı. 2003’te restore edilip yine açıldı, fakat o eski ihtişamını yakalayamadı.
2023’te Mehmet Erkul ve Tekin Esen tarafından devralınan Markiz’in de içinde bulunduğu bina, onarım öncesinde son defa Pilevneli Galeri’nin konut sahipliğinde şimdiki bir stantla kapılarını açtı. Sanatçı ikilisi Yasemin Baydar ve Birol Demir’den oluşan: mentalKLINIK’in Dehşetli Güzel ismini verdikleri performansları, Markiz’in tarihi atmosferinde geçmişin görkemine veda ederken yeni bir başlangıcı müjdeliyor.
NEREDE O ESKİ DEDİKODULAR?
Hürriyet’ten İhsan Yılmaz’ın haberine nazaran, randevuyla birer saatlik mühletlerle girilebilen Markiz’de, yerin hala hoşluğunu koruyan eski ihtişamı ziyaretçileri karşılıyor. Yıllarca ünlü muharrirlerin ve sanatkarların günlük dedikodularının yankılandığı yeri bu sefer: mentalKLINIK’in Orkun Şentürk ile hazırladığı ses enstalasyonu dolduruyor. Dedikodular, söylentiler ve aktüel tartışmalar yapay zeka tarafından üretilmiş konuşmalarla yine canlanıyor. Güya herkes o an oradaymış üzere pastanenin içinde yankılanıyor. Bu kopuk ve kesintili diyaloglar, toplumsal medyanın ve dijital çağın dağınık bilgi akışını yansıtarak gerçek ile kurgu ortasındaki hududu bulanıklaştırıyor.
YARIM KALMIŞ PASTA
Masaya gelen pasta ise tam bir sürpriz. Yarısı yenilmiş, üzerinde sigaralar söndürülmüş, buz kesimleri atılmış beton görünümlü gri bir pasta. Tuğana Okan Nalçacı’nın hazırladığı bu özel pasta, tüketim alışkanlıklarımızı sorgularken estetik tasalarımızı da yüzümüze çarpıyor.
Sanatçılar Birol ve Yasemin’in cesaretlendirmesiyle en dokunulmamış yerinden bir modül alıp ağzıma attığımda anlıyorum ki manzarayla tezat bir lezzetle karşı karşıyayım. Olağan ki sigara izmaritleri ve buz kalıpları da şekerden yapılmış ve hayli lezzetli. Klasik sunum estetiğinin bilakis, ülkü olmaktan uzak bu yarım kalmış kutlama pastası, tat, doku ve form ortasındaki bağlantıyı bir sefer daha sorgulamamızı sağlarken Markiz’in vakitle unutulmuş, hoyrat devirlerden geçmiş lisanlara destan pastalarını da hatırlatıyor.
:mentalKLINIK’in yarattığı hedonist ve oyuncu dünya, izleyiciye bir şölen ve coşku hissi yaşatırken bir yandan da şaşkınlığa sürüklüyor. Pek çok başka işlerinde olduğu gibi…
Markiz, bu performanstan sonra içinde bulunduğu bina ile birlikte onarıma girecek ve kapılarını, birinci periyotlarını aratmayacak bir görkemle yine açacak.
Not: Dehşetli Güzel performansı 16 Mart tarihine kadar hafta içi her gün 12.00-14.00 saatleri ortasında Markiz Pastanesi web sitesinden rezervasyon yaptırılarak fiyatsız olarak ziyaret edilebilir. Pastadan yemek isterseniz 14.00-19.00 saatleri ortasındaki ziyaretler fiyatlıdır.
patronlardunyasi.com
