Mevzuat düzenlemeleri değişti kaçak sigara ticareti yükselişe geçti
Mevzuat düzenlemeleri, artırılan gümrük ve transit denetimleri ile yüzde 1,5 düzeylerine kadar gerileyen uydurma ve kaçak tütün mamulleri ticaretinin son yıllarda tekrar yükselişe geçtiği tespit edilirken, devletin vergi kaybının yıllık 100 milyar lira civarında olduğu hesaplanıyor. Tütün mamullerinin yasa dışı ticaretinin vergi kaybının yanı sıra çoğunluğu bakkal, market ve büfelerden oluşan 150 bin küçük esnafı da olumsuz etkilediği belirtiliyor.
2014’TE YÜZDE 21 DÜZEYİNE ÇIKMIŞTI
Ekonomim’den Canan Sakarya’nın haberine nazaran, yasa dışı tütün mamulleri, geçersiz ve kaçak sigaralar, yasa dışı sarmalık kıyılmış tütün ticareti ile doldurulmuş makaron olarak pazara giriyor. Dal kaynaklarının tespitlere nazaran, bilhassa 2009 yılından itibaren 2014 yılına kadar yasa dışı sigara ticareti daima artış göstererek yüzde 21’ler düzeyine kadar ulaştı. Daha sonra devletin kararlı gayreti, hayata geçirilen yasal düzenlemeler ve artırılan gümrük ve transit denetimleri sonucunda yüzde 1,5 düzeyine kadar düştü. Fakat bölümün tespitlerine nazaran, geçersiz ve kaçak sigara oranı 2021 yılında yine yükselişe geçerek bu yılın birinci çeyreğinde yüzde 6.5 düzeyine kadar ulaştı.
Sigara şirketlerine nazaran, “tütüncü” ismi verilen yasa dışı açık tütün ve dolu makaron satan noktaların sayısında da artış yaşandı. 2016 yılında 6 bin civarında olan bu satış noktalarının sayısı bugün 13 binler düzeyine ulaştı. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2023 yılı Eylül ayında yürürlüğe koyduğu tütün paketleme standartlarına nazaran, 2024 yılı temmuz ayı prestijiyle kaçak ticarete mevzu olan 100 gram üstü tütün paketleri piyasadan kaldırıldı. Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı’nın çalışmalarıyla, makaron ve filtre üretimi ile ticaretine yönelik yeni düzenlemeler yapılarak üretim süreçleri tekrar şekillendirildi.
150 BİN ESNAF OLUMSUZ ETKİLENİYOR
Sektörün tespitlerine nazaran, düzmece ve kaçak tütün mamulleri ticaretinin devletin vergi kaybına uğraması, dürüst esnafın gelir kaybına uğraması ile organize hata örgütlerine finansal dayanak sağlanması üzere olumsuz tesirleri bulunuyor. Sigara şirketlerinin hesaplamalarına nazaran, devlet yılda yaklaşık 100 milyar liralık bir vergi kaybına uğruyor. Yasa dışı tütün ticaretinin giderek artması çoğunluğu bakkal, market ve büfelerden oluşan 150 bin küçük esnafın da gelirlerini olumsuz istikamette etkilerken haksız rekabetin büyümesine neden oluyor. Ayrıyeten organize hata örgütlerine de bu yolla finansal takviye sağlanıyor. Tütün mamulleri dalının; vergi geliri, ihracat ve istihdam açısından ülke iktisadı açısından kritik kesimlerin ortasında yer aldığını dikkat çeken bölüm temsilcileri, 2023 yılında tütün mamullerinden sağlanan 176,6 milyar liralık ÖTV gelirinin, tıpkı yıl toplanan toplam ÖTV’nin beşte birine, toplam vergi gelirlerinin ise yüzde 4’ünden fazlasına karşılık geldiğine işaret ediyorlar. Vergi gelirinin yanı sıra 2023 yılında tütün mamulleri ihracatından 681 milyon dolar gelir elde edildi.
patronlardunyasi.com
