Küresel futbol endüstrisi Avusturya kadar karbon salımı yapıyor
Dünya genelinde, sosyo-ekonomik durumu fark etmeksizin kitlelerin takip ettiği futbol, kimileri için spordan çok daha fazlası. Bir ömür usulü, güç simgesi, dayanışma, aidiyet… Ancak dünyanın en tanınan sporu, artan karbon emisyonları ve iklim hareketi konusundaki eksiklikleri nedeniyle giderek daha fazla eleştiriliyor. FIFA’ya nazaran dünya genelinde yaklaşık beş milyar insan kendini futbol taraftarı olarak görüyor. 2022 Dünya Kupası finali 1,5 mil yar kişi tarafından izlendi ve her yıl 220 milyon taraftar maçlara gidiyor. Global çapta konuşulan futbol, yalnızca Avrupa’da 35,3 milyar Euro’luk bir sanayi pahası taşıyor. Lakin futbolun karanlık bir tarafı var. Scientists for Küresel Responsibility ve New Weather Institute tarafından hazırlanan raporu bu karanlık tarafı gözler önüne seriyor.
FUTBOLUN KARBON AYAK İZİ AVUSTURYA KADAR
Rapor, global futbol endüstri-sinin her yıl 64 ila 66 milyon ton CO2 salımından sorumlu olduğunu ortaya koyuyor. Bu ölçü, tüm Avusturya’nın yıllık emisyonuna muadil. İklim değişikliğinin tesirlerini şimdiden hisseden futbolcular ve ekipler, taraftarlarını bilinçlendirmek için yaratıcı yollar arıyor.
Dirty Tackle raporunu hazırlayan isimlerden Araştırmacı Dr. Stuart Parkinson, futbolun būyük bir kirletici olduğunu ve bu durumun giderek daha berbat hale geldiğini vurguluyor:
“Bu araştırma, futbolun iklim değişikliğine olan katkısının büyüdüğünü kanıtlayan güçlü bir doküman sunuyor. Lakin karar alıcıların bu sorunu gereğince kıymetlendirme niyetinde olduğuna dair pek az işaret var.”
Gerçek şu ki, oyunun geleceğini korumak için grupların, oyuncuların ve taraftarların sorumluluk alması gerekiyor. Zira şayet futbol sürdürülebilir olmazsa, oynayacak bir gezegen de kalmayabilir.
GALATASARAY GÜNEŞ GÜCÜ SANTRALİ İLE GUİNNESS REKORLAR KİTABI’NDA
Ekonomim’den Didem Eryar Meşhur’un haberine nazaran, 2021 yılında Enerjisa Enerji tarafından Galatasaray Stadyumu’nun çatısına kurulan güneş gücü santrali Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi. Rekorlar kitabına giren santral, kurulu gücü bakımından dünyanın en büyük stadyum üstü güneş gücü santrali olarak tarihe geçti. 10 bini aşkın güneş paneli ile Aralık 2021 tarihinde üretime başlayan santral, kurulu gücü bakımından dünyanın en büyük stadyum üstü güneş güç santrali unvanına sahip. Performansa Dayalı İş Modeli ile kurulan güneş gücü tesisi sayesinde stadyum kendi elektriğini kendi üreterek güç tasarrufu konusunda da rol model durumda. Güneş panellerinin yıllık güç tasarrufu yaklaşık 2 bin hanenin elektrik gereksinimine denk geliyor ve yılda 3 bin 250 ton karbon emisyonunu azaltıyor. Bu, 25 yılda 200 bin ağacın korunmasına muadil bir kazanım manasına geliyor.
MARSHALL ADALARI, FUTBOL OYNAYAMADAN YOK OLABİLİR
Dünyada FIFA tarafından tanınmayan tek ülke Marshall Adaları. Fakat ülke, iklim değişikliği nedeniyle büsbütün sular altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya. Deniz düzeyinin yalnızca bir metre yükselmesi, nüfusunun yarısının yaşadığı Majuro Atolünün yüzde 80’ini yok edebilir. NASA bilgilerine nazaran, son 30 yılda deniz düzeyi 10 cm yükseldi. Bu tehlikeye dikkat çekmek isteyen Marshall Adaları Futbol Federasyonu, PlayerLayer markasıyla iş birliği yaparak özel bir forma tasarladı:
“2030 No Home”. Bu forma, reklam kampanyası boyunca yavaş yavaş kaybolarak, adaların iklim değişikliği nedeniyle yok olma sürecini simgeliyor. Marshall Adaları yetkilileri şu bildirisi veriyor: “Futbol ekibi kurmak istiyoruz, yalnızca halkımıza gurur kaynağı sunmak için değil, birebir vakitte dünyanın en tanınan sporunu kullanarak adalarımızın tehlikede olduğunu anlatmak için.”
FOREST GREEN ROVERS, DÜNYANIN EN ÇEVRECİ KULÜBÜ
İklim değişikliği, futbolu direkt etkiliyor. İngiltere Futbol Federasyonu’na nazaran, her yıl yaklaşık 100 bin amatör maç. çok hava şartları nedeniyle iptal ediliyor. Araştırmalar, 2050’ye kadar İngiltere’deki futbol alanlarının yüzde 25’inin kısmen ya da büsbütün sular altında kalacağını öngörüyor. Cardiff City ve Hull City’nin statlan ise büsbütün batma riski taşıyor. Birtakım futbolcular ve kulüpler bu bahiste öncülük ediyor:
-Héctor Bellerín, Arsenal forması giydiği periyotta her galibiyet için 3 bin ağaç dikme kelamı verdi.
-Leeds oyuncusu Patrick Bamford, iklim değişikliğine dikkat çeken ‘şimşek’ işaretiyle gol sevincini kutluyor.
-Forest Green Rovers, dünyanın en çevreci kulübü olarak kabul ediliyor. Stadyumu 100 yenilenebilir güçle çalışıyor, solar güçlü çim biçme robotları kullanıyor ve yağmur suyunu geri dönüştürüyor.
-Bazı kulüpler, BM’nin Spor için İklim Hareketi Çerçevesi’ne katılarak 2030’a kadar emisyonlarını yarıya indirme ve 2040’a kadar net sıfır amaçlarına ulaşma kelamı verdi.
Futbolun karbon emisyonlarını artıran 3 neden
TARAFTAR VE EKİP SEYAHATLERİ
Ulaşım, futbolun karbon ayak izinin en büyük kaynağı. Ortalama bir yerel lig maçının yaklaşık bin 700 ton CO2 ürettiği iddia ediliyor. Bunun yarısı taraftarların, bilhassa özel araç kullanımı nedeniyle oluşuyor. Memleketler arası maçlarda ise bu oran yüzde 50 artıyor zira taraftarlar daha fazla uçuş yapıyor. Büyük turnuvalarda, bilhassa Dünya Kupası finalleri üzere etkinliklerde, bu emisyonlar 42 katına kadar çıkabiliyor. Ekiplerin kendileri de büyük emisyon kaynakları ortasında. BBC Sport, 2023 yılında İngiltere Premier Ligi kadrolarının yalnızca iki ay içinde 81 kısa aralıklı iç çizgi uçuşu gerçekleştirdiğini tespit etti. Birtakım uçuşlar yalnızca 27 dakika sürdü. Araştırmacılar, UEFA Uluslar Ligi üzere memleketler arası maçların artmasının futbolun seyahat kaynaklı emisyonlarını artırdığını belirtiyor. Tahlil olarak, bölgesel turnuvaların teşvik edilmesini öneriyorlar.
STADYUM İNŞAATLARI
Futbolun karbon ayak izinin büyük bir kısmı stadyum inşaatlarından kaynaklanıyor. 2022 FIFA Dünya Kupası için yedi yeni stadyum inşa edildi ve bu süreçte yaklaşık 1,6 milyon ton CO2 salındı. Daha da büyük bir sorun, 2034 Dünya Kupası’nın Suudi Arabistan’da düzenlenecek olması. Turnuva için 11 yeni stadyum inşa edilecek ve uzmanlara nazaran, bu durumun çevresel tesiri kendi rekorunu kıracak.
SPONSORLAR VE YÜKSEK KARBONLU FİNANSMAN
Futbolun karbon ayak izini artıran bir öteki büyük etken ise sponsor mutabakatları. FIFA, 2024 yılında dünyanın en büyük petrol şirketlerinden Aramco ile muahede imzaladı. UEFA, Katar Havayolları ile uzun müddettir devam eden bir sponsorluk ilgisine sahip.
Petrol ve gaz şirketleri, havayolları, araba üreticileri ve fast food markaları, birçok futbol kulübünün ana sponsorları ortasında. Rapora nazaran, futbolun karbon emisyonlarının yüzde 75’i bu çeşit sponsorluk mutabakatlarından kaynaklanıyor. Hollandalı futbolcu Tessel Middag, FIFA’nın Suudi Arabistan’ın futbol yoluyla prestijini güçlendirmesine müsaade vermesinin, oyuncuları ve taraftarları sıkıntı durumda bıraktığını söylerken “Futbolun geleceğini garanti altına almak için en üst seviyede gerçek liderlik gerekiyor” dedi.
patronlarduunyasi.com
