Şener Şen’den Zengin Mutfağı
Elif YILDIZ HARMANKAYA
Zengin Mutfağı, Vasıf Öngören’in yazdığı ve birinci kere 1978 yılında İstanbul Kent Tiyatroları’nda sahnelenen bir tiyatro oyunu. Oyun, 15-16 Haziran 1970 tarihlerinde gerçekleşen personel hareketlerinin, güçlü bir ailenin mutfağındaki yansımalarını anlatıyor. Baş karakter olan aşçı Lütfü Usta’yı, o devirde de Şener Şen canlandırmıştı. Yaklaşık 40 yıl ortadan sonra, usta oyuncu tıpkı rolle yine sahneye döndü ve oyunu genç bir oyuncu takımıyla birlikte sahneliyor.
Hep bildiklerimizi, daima bildiğimiz halde anlattı bize oyun. Ancak bu, tesirini azaltmadı. Tersine, sahnede duyduğumuz her söz, yıllardır içinden çıkamadığımız döngünün bir yankısı üzereydi. Oyun boyunca sık sık öne çıkan şu replikler, akıllara kazındı:
“Faşizm”
“Yav, kime hizmet ediyoruz biz?”
“Gerçekten kime hizmet ediyoruz?”
“İnsan kime hizmet ettiğini düşünmeli.”
Bu sorular, izleyicinin içine düştüğü derin sessizlikte yankılandı. Yalnızca oyunun değil, tahminen de hayatımızın en kritik sorularından biri olarak. Yıllar geçti, jenerasyonlar değişti, fakat sıkıntılar değişmedi. Çalışanlar hâlâ personeldi, işverenler hâlâ patrondu, adaletsizlik hâlâ karar sürüyordu.
Peki, neden değişmiyoruz? “Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir.” Bu kelam, MÖ 6. yüzyılda yaşamış Efesli filozof Herakleitos’a ilişkin. O, cihanın daima bir dönüşüm içinde olduğunu savunmuş ve bu fikrini “Panta Rhei” (Her şey akar) tabiriyle lisana getirmişti. Fakat, Güçlü Mutfağı’nı izlerken tam zıddını düşündüm: Biz sahiden değişiyor muyuz? Yoksa birebir kusurları, birebir adaletsizlikleri, birebir döngüleri yaşamaya devam mı ediyoruz?
Şener Şen üzere bir ustayı canlı izlemek, yalnızca bir tiyatro akşamı değil, büyük bir tecrübeydi. Varlıklı Mutfağı, geçmişi anlatırken bugünü düşündüren, tahminen de geleceğe dair sorular sorduran güçlü bir eser olarak sahnede parlamaya devam ediyor.
Eğer hala izleme bahtınız varsa, kaçırmayın. Zira birtakım kıssalar eskimez. Ve kimi ustalar, her vakit sahnede görmek isteyeceğimiz kadar büyük kalır.
patronlardunyasi.com
