Kontrolsüz ‘kan sulandırıcı’ kullanımındaki tehlike
Türk Hematoloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Özgür Mehtap, damar tıkanıklığı başta olmak üzere kimi hastalıkların tedavisinde kullanılan kan sulandırıcıların kanama eğilimini artırabildiğini belirterek, “Kontrolsüz ve tabip bilgisi olmadan kullanılan kan sulandırıcılar, zımnî kanamalara, anemiye yol açabilir.” dedi.
Mehtap, damarların pıhtı ile tıkanmasının tıpta “tromboz” olarak tanımlandığını belirtti.
Dünya genelinde ölümlerin yüzde 25’inin bu durumdan kaynaklandığına vurgulayan Mehtap, “Damar tıkanıklığı, kalp damarlarında geliştiğinde kalp krizi, beyin damarlarında olduğunda felç, akciğer damarlarında olduğunda (emboli) teneffüs yetersizliği ortaya çıkmaktadır. Bu durumlar, kimi vakit mevt kimi vakitse kalıcı organ işlev bozukluğuyla sonuçlanmaktadır.” ihtarında bulundu.
Mehtap, ileri yaş kümesinde damar tıkanıklığı gelişme riskinin yüksek olduğuna dikkati çekerek, uygun olmayan beslenme alışkanlığı, obezite, hareketsizlik, sigara üzere çevresel etkenlerin yanı sıra doğumsal yahut genetik yatkınlık sağlayan bozuklukların pıhtılaşma riskini artıran öbür faktörler olduğunu söyledi.
“KAN SULANDIRICI İLAÇ BAŞLANMADAN EVVEL HASTANIN KANA RİSKİ HESAPLANMALI”
Prof. Dr. Mehtap, hastalık gelişimini açısından yüksek riskli şahıslarda önleyici olarak kan sulandırıcı tedavilerin uygulandığını anlattı.
Çeşitli sistemler üzerinden tesirini gösteren ağızdan, cilt altına yahut damar içine uygulanarak tesir eden kan sulandırıcı ilaçların yanında yeni kullanıma giren ağız yoluyla kullanılan diğer alternatiflerin kelam konusu olduğunu belirten Mehtap, “Kan sulandırıcı tedavilerin değerli bir yan tesiri kanama eğilimini artırmalarıdır. Bu nedenle trombozun tedavisi yahut önlenmesi gayesiyle kan sulandırıcı ilaç başlanmadan evvel hastanın kanama riski hesaplanmalı. Hangi şahıslarda, ne mühlet ile ve ne tıp kan sulandırıcı ilaç başlanacağı tabip kararı ile belirlenmeli. Bu nedenlerle şahıslar kendi başlarına bu çeşit ilaçları kullanmamalı.” dedi.
Mehtap, her ilacın doktor bilgisi olmadan kullanıldığında ölümcül bir zehir olabileceğinin altını çizerek, şu bilgileri verdi:
“Her ilaç tabip denetiminde kullanılmalıdır, bu tartışmasız. Birkaç küme kan sulandırıcı var. Bunlardan biri ‘trombositler’ diye isimlendirilen kan pulcuklarının işlevinin bozularak kanın sulandırılmasına yönelik. Fakat bunlar toplardamar hastalıklarında işe yaramaz, daha çok atardamar hastalıklarında kullanılır. Pıhtılaşma sisteminin ikinci kısmını etkileyen ilaçlar var ki bunlar da kanama riskini fazladan artıran ilaçlardır. Denetimsiz kan sulandırıcı kullanımı, kanamaya bağlı mevt riski artırabiliyor. Örneğin, bir kişinin tesir alanı farklı iki kan sulandırıcıyı birlikte kullanması durumunda çok önemli beyin kanaması gelişebilir, böbreklerde, idrar yollarında kanama ile karşılaşılabilir. Doktor, hastaya ona uygun bir kan sulandırıcı vermiştir, lakin hasta ailesinde kalp hastalıkları var diye bir de kendisi bilinen bir kan sulandırıcılardan önlem olsun diye alırsa çok önemli kanamayla karşılaşabilir. O nedenle, bu tıp ilaçlar yalnızca ve yalnızca tabip tarafından verilmelidir. Denetimsiz ve doktor bilgisi olmadan kullanılan kan sulandırıcılar, bilinmeyen kanamalara, anemiye yol açabilir.”
“GÜNDE EN AZ 5 BİN 6 BİN ADIM ATILMALI”
Damar tıkanıklığını önlemede fizikî aktivitenin ehemmiyetine işaret eden Mehtap, “En değerli ve son derece kolay erişilebilecek tedavi hareketli olmaktır. Bunun için günde en az 5.000-6.000 adım atılması, oturarak çalışılıyorsa her 2 saatte bir ayağa kalkarak 5-10 dakika hareket edilmesi, daha evvel toplardamar tıkanıklığı geçirmiş olanların varis çorabı giymeleri üzere kolay teklifler hayat kurtarıcıdır.” dedi.
Mehtap, bunun yanı sıra obezite, sigara, karbonhidrat ve hayvansal yağ yüklü beslenme üzere etkenleri ortadan kaldıracak ömür biçimi değişikliklerinin yaşamsal kıymete sahip olduğunun altını çizdi.
Tüm bu tedbirlere karşın kimi şahısların damar tıkanıklığı açısından yüksek riskli olmaya devam ettiğine dikkati çeken Mehtap, “Altta yatan genetik bozukluğu olanlar, kalp damar tıkanıklığı yahut ritim bozukluğu bulunanlar, büyük cerrahi ameliyat geçirenler, çeşitli nedenlerle hastanede uzun müddet yatan hastalar, yüksek riskli gebelikler, tekrarlayan düşükleri olan bayanlar bu küme içindedir.” bilgisini paylaştı.
patronlardunyasi.com
