Belirsiz talep koşulları ve artan finansman maliyetleri yatırımları baskılıyor
Yatırım iştahında 2020 yılı başından bu yana süren düşüş eğilimi sürüyor. 2024 yılının son çeyreğinde hafif bir toparlanma yaşanmakla birlikte, yatırım iştahı geçen yılın tamamında bir evvelki yıla nazaran de azalış kaydetti. TCMB, geçen hafta açıkladığı Enflasyon Raporu’nda firmaların yatırım eğilimine ait bir dataya yer verdi. Gelecek 12 aylık periyottaki yatırım iştahını ölçen “Firmaların Yatırım Duruşu”na ait dataya nazaran, 2021 yılının birinci çeyreğinde yüzde 55 “olumlu” duruş belirten firmaların oranı, 2024’ün üçüncü çeyreğinde yüzde 30’un altına geriledi. Bu oran, en son 2019 yılının üçüncü çeyreğinde görülmüştü.
Raporun kutu bilgisinde, yatırım planı olmayan firmaların münasebet olarak talep şartlarına ait belirsizlikleri ve finansman maliyetlerini öne çıkardıklarına işaret edildi. Talebi görece olumlu gören ve özkaynak yapısı güçlü firmaların yatırım duruşunda geçen yılın son çeyreğinde kısmi bir hareketlilik gözlendiği belirtilen değerlendirmede, “Yatırım planları içinde verimlilik artırma ve işgücü maliyetini azaltmaya yönelik otomasyon ve modernizasyon yatırımları ön plandadır. Firmaların GES yatırımlarına yönelik ilgisinin azalmaya devam ettiği gözlenmiştir” denildi.
TEKSTİLDE ATIL KAPASİTE GİYSİDE FİYAT BASKISI VAR
DEĞERLENDİRMEDE, ÖZETLE ŞU NOKTALARA DİKKAT ÇEKİLDİ:
-Sektörel bazda bakıldığında, imalat dalında besin, metal ve otomotiv yan sanayi bölümlerinde yatırım duruşunun görece olumlu olduğu gözlenmiştir. Dokumacılık dalındaki mevcut atıl kapasite, hazır giyside fiyat tutturamama kaynaklı ihracatta zayıfl amanın sürmesi ve talebin seyrinin öngörülememesi yatırım iştahını olumsuz etkilemektedir.
– Yatırım duruşu son periyotta görece olumlu seyreden ticaret ve hizmet dallarında mağaza ve depo üzere yatırım planlarının ön plana çıktığı gözlenmiştir. İnşaat dalında yüksek arsa fiyatları ve finansman şartları yatırım iştahını baskılamaya devam etmiştir.
-Firmaların kıymetli kısmında mevcut istihdam seviyesini muhafaza eğilimi sürmekle birlikte, talebe ait belirsizlikler ve otomasyon yatırımları istihdam planlarında aşağı istikametli baskı oluşturmaktadır.
– Firmalar faaliyetlerini ek finansman muhtaçlığı oluşturmadan sürdürme eğilimini korurken stok, üretim ve satış planlamalarını da bu doğrultuda yönetmeye çalışmaktadır. İşletme sermayesi gereksiniminin ana kaynağını maliyetler oluşturmaya devam etmektedir.
“TAHSİLAT SIKINTILARI YÖNETİLEBİLİR DÜZEYDE”
Değerlendirmede firmaların alacak tahsilatlarında yaşanan gecikmelere karşın mevcut tahsilat meselelerinin yönetilebilir seviyede olduğunu aktarması dikkat çekti. Raporda “Bununla birlikte gelecek periyot için piyasanın geneline yayılabilecek tahsilat riski kaygılarına rağmen temkinli duruşlarını müdafaaya çalışan firmaların müşteri seçimlerinde seçici davranmaya, DBS (Doğrudan Borçlandırma Sistemi), kredi kartı, teminat mektubu ve/veya alacak sigortası kullanmaya devam ettiği görülmüştür” denildi.
patronlardunyasi.com
