StartupCentrum’un hazırladığı 2024 ekosistem raporunda, Türkiye’de 577 yatırım turu gerçekleşti, yapay zeka ve biyoteknoloji zirveye çıktı
StartupCentrum tarafından hazırlanan 2024 Türkiye Startup Ekosistemi Yatırım Raporuna nazaran Türkiye girişimcilik ekosistemi, 2024 yılında yine canlanan bir yatırım ortamına girdi. Rapora nazaran, 2024 yılında Türkiye’de toplam 577 yatırım çeşidi gerçekleştirildi ve teşebbüsler toplamda 1,41 milyar dolar yatırım aldı.
Bu sayı, 2023 yılına nazaran kıymetli bir artış gösterirken, ekosistemin toparlanma sürecine girdiğine işaret ediyor. Toplam yatırım çeşitlerinin %57’sini (329 adet) TÜBİTAK BİGG fonu dayanaklı yatırımlar oluşturdu ve bu yatırımların toplam büyüklüğü 8,5 milyon dolara ulaştı. Özel dal yatırımları ise bir evvelki yıla kıyasla %30 azalarak 248’e geriledi, lakin bu çeşitlerin toplam hacmi 1,398 milyar dolar olarak gerçekleşti.
MEGA YATIRIMLAR INSİDER VE GETİR
Son yıllarda, 100 milyon dolar ve üzeri yatırım alan teşebbüslerin, yatırımların milyar dolar düzeyini aşmasında değerli bir rol oynadığı görülüyor. 2024 yılında gerçekleşen iki mega yatırım, toplamda 750 milyon dolarlık bir büyüklüğe ulaştı. Mega yatırımlar hariç tutulduğunda ise 657 milyon dolarlık yatırım yapıldı. 2024’te en büyük yatırım tipi, 500 milyon dolar fon toplayan Insider oldu. Bunu, 250 milyon dolar yatırım alan Getir takip etti.
Bunun yanı sıra, Spyke Games, Colendi, Intenseye ve Midas üzere şirketler de değerli fonlamalar alarak ekosistemdeki liderliğini sürdürdü. 2024’te yatırım ölçüsü açısından en dikkat cazibeli alanların başında yapay zeka ve biyoteknoloji geldi. Yapay zeka teşebbüsleri toplamda 715,8 milyon dolar yatırım alarak en büyük finansmana ulaşan kategori oldu. Biyoteknoloji ve sıhhat dalı ise en fazla sayıda yatırım alan olarak öne çıktı ve 126 teşebbüse fon sağlandı.
KADIN KURUCULAR ARTIŞTA
2024 dataları, yatırım alan teşebbüslerde bayan kurucu ortak oranının evvelki yıllara kıyasla besbelli bir artış gösterdiğini ortaya koyuyor. En az bir bayan kurucu ortağı bulunan teşebbüslerin oranı %32,2’ye ulaşarak ekosistemde bayan girişimcilerin varlığının güçlendiğini gösterdi. Bilhassa TÜBİTAK BİGG fonlarının bu artışta kıymetli bir hissesi olduğu görülüyor. BİGG dayanaklı teşebbüslerde en az bir bayan kurucu ortağı bulunan şirketlerin oranı yaklaşık %34 düzeyinde. BİGG dışındaki yatırımlarda ise bu oran %28,4 civarında kalsa da, evvelki yıllara nazaran artış eğilimi devam ediyor.
YABANCI HİSSESİ YÜKSELİYOR
2024 yılında yabancı yatırımcıların iştiraki, TÜBİTAK BİGG fonları da dahil edildiğinde toplam yatırım çeşitlerinin sadece %8’inde görüldü. Fakat, BİGG takviyeli yatırımlar hariç tutulduğunda bu oran %21’e yükseliyor. Yabancı yatırımcılar bilhassa 1-10 milyon dolar ve 10-100 milyon dolar aralığındaki teşebbüslere faal olarak yatırım yapmaya devam ediyor.
2024 yılında teknopark şirketlerine yapılan yatırımlar 824,82 milyon dolara ulaşarak, 2023’teki 237,71 milyon dolara nazaran büyük artış gösterdi. Bu yükselişte Insider’ın kıymetli bir hissesi bulunuyor. Yatırım sayısı da emsal bir ivmeyle 152’den 318’e çıktı. Lakin, bu yatırımlardan sırf 103’ü özel dal kaynaklı olup, genel ekosistemdeki düşüşe paralel olarak teknopark teşebbüslerinde de benzeri bir gerileme yaşandığı görülüyor.
“ÖLÇEMEDİĞİMİZİ GELİŞTİREMEYİZ”
StartupCentrum Kurucu Ortağı Müge Bezgin raporla ilgili olarak şu açıklamayı yaptı:
“Bu raporda, ekosistemimizi daha derinlemesine tahlil edebilmek ismine birçok farklı alanda bilgiler sunduk. Yatırım alan teşebbüs kurucularının mezun olduğu üniversitelerden en çok yatırım çıkaran teknoparklara, kadın/erkek kurucu oranlarından yatırım cinslerinin ayrıntılarına kadar farklı başlıkları ele aldık. Ölçemediğimiz hiçbir şeyi geliştiremeyeceğimiz inancıyla, ekosistemi en gerçek halde yansıttığımıza inanıyoruz.”
patronlardunyasi.com
