Çinli BYD’nin Türkiye’deki yatırımı kauçuk sektöründeki firmaları da hareketlendirdi

Çinli BYD’nin Türkiye’de yatırımı, kauçuk sektö­rünü de heyecanlandı­rıyor. Döviz kuru baskısı ve gir­di maliyetleri yüzünden ulusla­rarası pazarlarda rekabet gücü zayıflayan Türkiye kauçuk sek­törü, 2024’te ihraç ünite fiya­tında %5’e yakın bir kayıp yaşa­dı. Dış pazarlarda eli zayıflayan dal, Çinli otomotiv firması BYD’nin Türkiye’de yapacağı yatırımla önümüzdeki süreçte iç pazarda bir hareketlilik bek­liyor.

Savunma sanayi, otomo­tiv, inşaat makineleri, medikal, tarım ve hayvancılık başta ol­mak üzere çabucak her sektör­de geniş bir kullanım alanı bu­lan kauçuk, bilhassa elektrik­li araç yatırımlarıyla büyüyen bir alan. Dünya kauçuk pazarı 50 milyar doların üzerinde bir ticaret hacmi yaratırken, Tür­kiye’de de 6,5-7 milyar dolarlık bir kauçuk pazarı bulunuyor.

2 binden fazla firmanın faaliyet gösterdiği Türkiye kauçuk sek­törü, bugünkü yapısıyla ağırlık­lı olarak ihracata çalışıyor. Kau­çuk Derneği Başkanı Özcan Do­ğu Kaya, BYD’nin iç pazardan tedariki ile bu yapının değişebi­leceğini söylerken, talep olması durumunda dal kapasitesi­nin bunu karşılayabilecek güç­te olduğunu kaydetti.

Dünya’dan Nurdoğan Ergün’ün haberine nazaran, BYD’nin Türkiye’ye geliyor olmasını kesim ismine avantaj­lı bir durum olarak yorumla­yan Kaya, “Burada kıymetli olan BYD’ye Türkiye’den metal ak­samlar, plastik aksamlar, kau­çuk aksamlar, otomotiv yedek modülleri üzere ne kadar orta ma­mul tedarik edeceğimiz. Biz ne kadar entegre olabile­ceğiz?” dedi. BYD’yi Türkiye’ye getiren Cumhurbaşkanlı­ğı Yatırım Ofisi ile de bu mevzuyu gö­rüştüklerini an­latan Kaya, şun­ları söyledi:

“Yerli te­darik şar­tı var. Ancak tam oranın ne kadar ol­duğunu bil­miyoruz. Fa­kat yüksek oranda yerli tedarik şar­tı olduğunu duyduk. Kesim olarak biz de bu husus özelinde çalışıyoruz, BYD’ye otomotiv dalına çalışan firmalarımızın listesini de gönderdik.”

DİREKT İHRACAT 4 MİLYAR DOLARI BULUYOR

Türkiye kauçuk kesiminin Avrupa’dan sonra hacimsel ola­rak ikinci büyük üretici konu­munda olduğunu tabir eden Ö. Doğu Kaya, “Kauçuk, 4 milyar dolarlık direkt ihracatı olan bir kesim. Otomotiv, beyaz eşya gi­bi eserlerle dolaylı yapılan ih­racatı da eklersek sayı çok daha yüksek” dedi. 2024’te dal ihracatında bir daral­ma yaşandığını belirten Ka­ya, “Biz değerli bir üretici ve ihracatçıyız.

Ancak katma kıymetimiz, AR-GE ve markalaşma­mız kâfi sevi­yede olmadığı için maale­sef çok kat­ma kıymetli üretimleri öteki ül­kelere bırakıyoruz. Türkiye’de daha çok yüksek üretim hac­minden devam etmek duru­munda kalıyoruz. 2024 de bu halde devam etti” değerlen­dirmesini yaptı. Fasıllar bazın­da ise İstanbul Kimya ve Kim­yevi Unsurlar İhracatçı Birlik­leri (İKMİB) kayıtlarına nazaran, 2024’te toplam 30,8 milyar do­larlık kimya ve kimya mamul­leri ihracatı içerisinde kauçuk dalının hissesi 1.6 milyar do­lar oldu.

2023’e nazaran ihracat­ta yüzde 3.35’lik kayıp kayıt­lara geçti. Türkiye’de kauçuk hammaddesi üretilmediği için kesimin hammaddede %98- 99 ithalata bağımlı olduğu­nu lisana getiren Ö. Doğu Kaya, “2024’te personellik, hammadde, fi­nansman maliyetlerimiz hatı­rı sayılır bir formda arttı.

Buna bağlı olarak tonaj olarak ihra­catımızda bir düşüş olmasa da ünite fiyatlarımız %5 oranın­da düştü. Maliyetlerimiz ar­tarken satış ünite fiyatlarımı­zın düşüyor olması, artık çok zorlandığımızı, karlılıkların çok düştüğünü gösteriyor” de­di. İthalata bakıldığında ham­maddenin ithal ünite fiyat­larında artış olduğuna işaret eden Kaya, “Fakat dal ola­rak ürettiğimiz eserlerin ih­raç ünite fiyatını maalesef is­tediğimiz düzeyde artırama­dık” yorumunu yaptı.

Yine de kesimi ünite fiyatı yüksek bir alan olarak gösteren Kaya, şöy­le devam etti:

“Kauçuk bölümü araç lastikleri ve araç dışı ola­rak ikiye ayrılır. Lastikte küre­sel oyuncular olduğu için fiyat­lar daha sabit. Biz genelde lastik dışı alana bakarız. Orada ünite fiyatımız yaklaşık 6 dolar. Fakat birebir eser ithalatta 9.5 dolara çı­kıyor.”

AVRUPA’DAKİ SAKİNLİK BÖLÜMÜ ZORLAYACAK

Türk kauçuk kesiminin ih­racatının yüzde 65’ini Avrupa, bilhassa de Almanya’ya yaptığı­nı açıklayan Ö. Doğu Kaya, “Al­manya başta olmak üzere Avru­pa otomotiv kesiminde büyük bir durağanlık yaşanıyor. Avru­pa’daki bu yavaşlama 2025’te bizi olumsuz etkileyecek” diye konuştu. Otomotiv üretiminde Çin’in çok süratli ilerlediğini an­latan Kaya, şu değerlendirme­leri yaptı:

“Dünyada otomotiv üretiminin Çin’e kayması bizim için büyük badire, büyük risk. Amerika’ya bile bir biçimde gire­biliriz ancak Türkiye’den Çin pa­zarına girmek çok güç. İşin ger­çeği bilhassa kauçuk eserleri üzere eserlerde bu pazarda çok başarılı değiliz.”

“2025’TE NE OLACAĞINI TRUMP ŞEKİLLENDİRECEK”

Sektörü 2025’te neler beklediğine dair yorumlarını da paylaşan Doğu Kaya, “Dünya nefesini tuttu Trump’a bakıyor. Trump kapılarını yalnızca Çin’e kapatmıyor. Avrupa ile ticari savaşı var ve bunu kazandığı net. Artık üretim kısmen Hindistan’a kayıyor. Bir kısmı Türkiye’ye kaydırmayı tercih edecek mi, etmeyecek mi sorusu var. Burada Türk firmalar bir potansiyel yaratmak zorunda. Bilhassa kauçuk dalında rotasını bu tarafa hakikat değiştirmeyen firmalar 2025’te de çok zorlanacak” dedi.

“KRİZ PERİYODU HER VAKİT BERBAT DEĞİLDİR”

Bir yanda jeopolitik ve politik engel­ler öteki yanda mevzuatsal sı­kıntılar nedeniyle güç periyot yaşandığını söyleyen Kaya, “Bu devirde her şey çok hareketli, konsantras­yon sıkıntı. Endüstrici işine odaklanamıyor. Ancak biz kolay olmayan periyotlarda de başarılı olabilen bir toplumuz. Kriz dönemle­ri, her vakit berbat değildi. Verimsizle­rin elenmesi yararlı bi­le olabilir. Telaşımız, hakikaten verimsizler mi eleniyor, yoksa farklı sebeplerden ötürü elenen firmalar oluyor mu?” dedi.

patronlardunyasi.com