Türkiye, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na “barışçıl nükleer” güvencesi konusunda önemli bir adım atarak, Akkuyu’nun denetimine izin verdi

Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK), nükleer gücün barışçıl hedeflerle kullanılacağı istikametinde Milletlerarası Atom Gücü Ajansı’na (UAEA) kontrol müsaadesi verilmesini öngördü. Buna nazaran, Teminat Kontrolü Muahedesi (GDA) uyarınca UAEA tarafından, nükleer teminat kapsamında bulunan ve UAEA’ya bildirilen nükleer hususun barışçıl hedefli faaliyetlerde kullanıldığını doğrulamak, nükleer unsur sayım ve denetiminin aktif seviyede yapıldığını belirlemek ve nükleer teminata tabi tüm tesis, unsur, ekipman ve bilginin nükleer silahların yayılmasının önlenmesi maksadına uygun olarak barışçıl hedefli kullanıldığını teyit etmek için Akkuyu’da garanti kontrolü yapılabilecek.

Sabah’tan Barış Şimşek’in haberine nazaran, UAEA’ya kontrollerde hiçbir kısıtlama uygulanmayacak. Ajans isterse nükleer teminat kontrolleri gerçekleştirilirken kamera, yük ölçüm aygıtları, tahribatsız muayene ölçüm aygıtları, radyasyon dedektörleri, global yer belirleme aygıtı, sensör, data toplama aygıtları, ses kayıt aygıtları ve bunlarla ilgili bilgisayar ekipmanı kullanılabilecek.

ULUSAL KONTROL YAPILACAK

Rusya Devlet Nükleer Güç Kuruluşu Rosatom tarafından inşa edilen Akkuyu’yu her yıl nizamlı olarak NDK’da denetleyecek. Ulusal kontroller, en az biri kurum denetçisi olmak üzere en az iki kontrol görevlisinden oluşan kontrol takımı tarafından gerçekleştirilecek. Ulusal kontroller, kurum tarafından belirlenen yıllık kontrol programı kapsamında yahut programsız olarak gerçekleştirilebilecek.

Denetimlerde nükleer teminat uygulamaları kapsamında UAEA yahut NDK tarafından yerleştirilen kapama ve nezaret sistemi aygıtlarının yahut mühürlerinin uygunluğunun ve yeterliğinin kıymetlendirilmesi de yapılacak. Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, santralde birinci reaktörün yüzde 90’ının tamamlandığını açıklarken, evvelki açıklamasında “İlk reaktörü 2025’te deneme üretimine alacağız. Birinci elektriği buradan üretmeyi hedefliyoruz. 2028’e kadar 4 reaktörün tamamını devreye almamız lazım. Yaklaşık 35 milyon ton karbon emisyonunu azaltacağız” demişti.

patronlardunyasi.com